małżonka (język polski) edytuj

wymowa:
IPA[mawˈʒɔ̃nka], AS[mau̯žõnka], zjawiska fonetyczne: nazal.-nk-  ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) podn. cudza żona[1]

rzeczownik, forma fleksyjna

(2.1) D. i B. lp od: małżonek
odmiana:
(1.1)
przykłady:
(1.1) Pan ambasador z małżonką wydają dziś huczne przyjęcie.
(1.1) Wizyta odbywa się na zaproszenie farerskiego ministra finansów, Karstena Hansena i jego małżonki, pani Gullbritt Hansen.
składnia:
kolokacje:
(1.1) ambasador / premier / prezydent z małżonką • pozdrowienia / ukłony / wyrazy szacunku dla małżonki
synonimy:
(1.1) żona
antonimy:
(1.1) konkubina, narzeczona, m małżonek, mąż
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. małżeństwo n
forma męska małżonek m
przym. małżeński
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) st.pol. małżona + pol. -ka[2] < st.czes. malžena[3] < prawdop. kalka z niem. Mahlweibkontraktowa kobieta[4]
W czasach wczesnochrześcijańskich żona oznaczała żonę „pogańską”, a z małżonką zawierano ślub kościelny; do słowa żona dodano człon mal- pochodzący prawdopodobnie z niem. mahhl; por. niem. Gemahl[2].
uwagi:
Słowa małżonka nie należy nigdy używać w odniesieniu do własnej żony, służy ono tylko do określenia cudzych partnerek[1]. Nawet w dawnych czasach było ono jedynie słowem urzędowym, książkowym[2].
tłumaczenia:
(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: żona
źródła:
  1. 1,0 1,1   Porada „małżonek i małżonka” w: Poradnia językowa PWN.
  2. 2,0 2,1 2,2 Jan Łoś, Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa w dawnej Polsce, „Język Polski” nr 1/1914, s. 2.
  3. Małżonka szeleści protokołem w: Jerzy Bralczyk, Jan Miodek, Andrzej Markowski, Jerzy Sosnowski, Wszystko zależy od przyimka, Agora, Warszawa 2014, ISBN 978-83-268-1308-5, s. 42.
  4. Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, PWN, Warszawa 2002, s. 30.