Podobna pisownia Podobna pisownia: Latalatalattalåtałatałǡta
wymowa:
IPA[ˈlauːd̥a] [ˈlaiːd̥ʏr̥] [ljɛːtʰ] [ˈljɛːd̥ʏm] [ˈlauːd̥ɪθ]
znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) położyć, zostawić, wrzucić, wlać
(1.2) stracić, upuścić, wypuścić
(1.3) pozwolić, dać
(1.4) láta sigpozwolić sobie
(1.5) kazać, polecić, nakazywać
(1.6) láta eftir / undanulegać
(1.7) láta eftir sigpozostawić (po sobie)
(1.8) láta afturzamknąć
(1.9) láta uppotworzyć

czasownik nieprzechodni

(2.1) zachowywać się, postępować
(2.2) zaprzestać, zarzucić, zrezygnować

czasownik zwrotny

(3.1) udawać, pozorować, robić się na
(3.2) umrzeć, zginąć
odmiana:
(1-2) að láta, lét, létum, látið
(3) að látast, lést, létumst, látist
przykłady:
(1.1) Heitt vatn látið í pottinn ásamt flóaðri mjólk.Gorącą wodę wlać do garnka razem z zagotowanym mlekiem.
(1.3) Hann lét okkur ekki raska sinni.Nie pozwolił nam zakłócać swojego spokoju.
(1.3) Ég læt það svona vera.Niech i tak będzie.
(1.3) Ég hef látið gamlan draum rætast.Zrealizowałem dawne marzenie.
(1.5) "[…] Talaðu og láttu mig ekki kveljast af áhyggjum út af þögn þinni." (Sagan af hinum fjörutíu vezírum og drottningunni)Przemów, nie dręcz mnie swoim milczeniem.
(1.7) Í minningum, sem Sigrid lét eftir sig, sagði hún frá ljósríkum uppvexti og tjáði djúpa virðingu fyrir foreldrunum. (sigurdurarni.annall.is)We wspomnieniach, które pozostawiła po sobie, Sigrid opowiada o swoim szczęśliwym dzieciństwie i głębokim szacunku, który żywiła do rodziców.
(2.1) Hann lætur eins og ekkert komi honum við.Zachowuje się, jakby nic go nie obchodziło.
(2.2) Hún lætur af embætti forseta sambandsins.Ona rezygnuje ze stanowiska przewodniczącego związku.
(3.2) Ökumaður fólksbíls lést í árekstri á Suðurlandsvegi. (mbl.is)Kierowca samochodu osobowego zginął w wypadku na Suðurlandsvegur.
(3.2) 15 (= fimmtán) manns létust af völdum sjálfsmorðssprengju. (bb.is)Piętnaście osób zginęło w wyniku samobójczego zamachu bombowego.
składnia:
(1.1-2) að láta e-ð
(1.3-5) að láta e-n/sig (gera e-ð)
(1.6) að láta eftir/undan e-m
(1.8-9) að láta aftur/upp e-ð
(2.2) að láta af e-u
(3.1) að látast +czas.
kolokacje:
(1.2) láta e-n lausanwypuścić kogoś (na wolność)
(1.6) láta eftir sér ( gera e-ð) → pozwolić sobie (na zrobienie czegoś) • láta eftir kröfum e-sulec czyimś żądaniom
(2.2) láta af árásumzaprzestać ataków
synonimy:
(1.1) setja, leggja
(1.3) leyfa, heimila
(1.5) gera (e-m), bjóða (e-m), skipa (e-m)
(1.8) loka, læsa, ljúka aftur
(1.9) opna, ljúka upp
(3.2) deyja, drepast
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. lát
związki frazeologiczne:
láta að sér kveðaláta að stjórnláta eins og vind um eyru þjóta/láta sem vind um eyru þjótaláta hendur standa fram úr ermumláta í friðiláta í ljósláta í téláta lífiðláta sigla sinn sjöláta til skarar skríðaláta velláta viðgangastláta vitaláta öllum illum látum
etymologia:
st.nord. láta << pragerm. *lētanan; por. goc. 𐌻𐌴𐍄𐌰𐌽 (letan), st.ang. lǣtan (ang. let), swn. lāzzan (niem. lassen), niderl. laten, szw. låta, duń. lade
uwagi:
źródła: