kordelas
kordelas (język polski)
edytuj
- wymowa:
- ⓘ
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) łow. długi, prosty, obosieczny nóż z masywną rękojeścią, służący dawniej do dobijania postrzelonej grubej zwierzyny[1][2]; zob. też kordelas w Wikipedii
- (1.2) hist. wojsk. broń boczna o jednosiecznej głowni, używana od XV wieku przez piechotę[3], także na okrętach
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kordelas kordelasy dopełniacz kordelasa kordelasów celownik kordelasowi kordelasom biernik kordelas kordelasy narzędnik kordelasem kordelasami miejscownik kordelasie kordelasach wołacz kordelasie kordelasy
- przykłady:
- (1.1) Gdy myśliwcy przypadli na strzał chyżo, ażeby rozjuszoną bestię dobić kordelasami, leżała już brocząc krwią ziemię[4].
- (1.2) Janczarowie stanowili rodzaj gwardyi i milicyi sułtanów (…); służyli pieszo, uzbrojeni w strzelby, zwane w Polsce janczarkami, krótkie szable, kordelas i pistolet za pasem[5].
- (1.2) Naokoło wielkiego masztu ułożono stos pik, toporów, szabli i kordelasów, oraz kilkanaście nabitych muszkietów[6].
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) nóż
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- niem. Kordelasche / Kortelatsch < wł. cortelas[7]
- uwagi:
- tłumaczenia:
- źródła:
- ↑ Marek P. Krzemień, 1000 słów o łowiectwie, Wydawnictwo MON, Warszawa 1986, s. 73, ISBN 83-11-07260-4.
- ↑
Hasło „Kordelas” w: Michał Arct, M. Arcta Słownik ilustrowany języka polskiego, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie, Warszawa 1916. - ↑ Wojsko, wojna, broń. Leksykon PWN, red. Marcin Kamler, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9, s. 143.
- ↑ Józef Ignacy Kraszewski, Brühl, tom 1, rozdz. I.
- ↑ Hasło „Janczar” w: Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, 1900–1903.
- ↑ Daniel Defoe, Przypadki Robinsona Kruzoe (tłum. Wł.L. Anczyc), rozdz. V.
- ↑ Hasło „kordelas” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
