kopać
kopać (język polski)
edytuj- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany
- (1.1) uderzać kogoś / coś nogą
- (1.2) wydobywać np. ziemię przy pomocy łopaty, innego narzędzia lub maszyny
- (1.3) wydobywać minerały lub płody rolne z ziemi przy pomocy narzędzi lub maszyn
- (1.4) pot. o broni palnej: odrzucać, uderzać w ramię po wystrzale
- (1.5) pot. o elektryczności: razić prądem
- (1.6) przen. przeglądać archiwa, stare akta, dokumenty
- (1.7) przen. dochodzić prawdy, prowadzić dochodzenie
czasownik zwrotny niedokonany kopać się
- (2.1) kopać (1.1) samego siebie
- (2.2) kopać (1.1) siebie nawzajem
- (2.3) rzad. brnąć przez coś, przedostawać się z trudem
- odmiana:
- (1.1-7) koniugacja IX
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik kopać czas teraźniejszy kopię kopiesz kopie kopiemy kopiecie kopią czas przeszły m kopałem kopałeś kopał kopaliśmy kopaliście kopali ż kopałam kopałaś kopała kopałyśmy kopałyście kopały n kopałom kopałoś kopało tryb rozkazujący niech kopię kop niech kopie kopmy kopcie niech kopią pozostałe formy czas przyszły m będę kopał,
będę kopaćbędziesz kopał,
będziesz kopaćbędzie kopał,
będzie kopaćbędziemy kopali,
będziemy kopaćbędziecie kopali,
będziecie kopaćbędą kopali,
będą kopaćż będę kopała,
będę kopaćbędziesz kopała,
będziesz kopaćbędzie kopała,
będzie kopaćbędziemy kopały,
będziemy kopaćbędziecie kopały,
będziecie kopaćbędą kopały,
będą kopaćn będę kopało,
będę kopaćbędziesz kopało,
będziesz kopaćbędzie kopało,
będzie kopaćczas zaprzeszły m kopałem był kopałeś był kopał był kopaliśmy byli kopaliście byli kopali byli ż kopałam była kopałaś była kopała była kopałyśmy były kopałyście były kopały były n kopałom było kopałoś było kopało było forma bezosobowa czasu przeszłego kopano tryb przypuszczający m kopałbym,
byłbym kopałkopałbyś,
byłbyś kopałkopałby,
byłby kopałkopalibyśmy,
bylibyśmy kopalikopalibyście,
bylibyście kopalikopaliby,
byliby kopaliż kopałabym,
byłabym kopałakopałabyś,
byłabyś kopałakopałaby,
byłaby kopałakopałybyśmy,
byłybyśmy kopałykopałybyście,
byłybyście kopałykopałyby,
byłyby kopałyn kopałobym,
byłobym kopałokopałobyś,
byłobyś kopałokopałoby,
byłoby kopałoimiesłów przymiotnikowy czynny m kopiący, niekopiący ż kopiąca, niekopiąca kopiące, niekopiące n kopiące, niekopiące imiesłów przymiotnikowy bierny m kopany, niekopany kopani, niekopani ż kopana, niekopana kopane, niekopane n kopane, niekopane imiesłów przysłówkowy współczesny kopiąc, nie kopiąc rzeczownik odczasownikowy kopanie, niekopanie - (2.1-3) koniugacja IX
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik kopać się czas teraźniejszy kopię się kopiesz się kopie się kopiemy się kopiecie się kopią się czas przeszły m kopałem się kopałeś się kopał się kopaliśmy się kopaliście się kopali się ż kopałam się kopałaś się kopała się kopałyśmy się kopałyście się kopały się n kopałom się kopałoś się kopało się tryb rozkazujący niech się kopię kop się niech się kopie kopmy się kopcie się niech się kopią pozostałe formy czas przyszły m będę się kopał,
będę się kopaćbędziesz się kopał,
będziesz się kopaćbędzie się kopał,
będzie się kopaćbędziemy się kopali,
będziemy się kopaćbędziecie się kopali,
będziecie się kopaćbędą się kopali,
będą się kopaćż będę się kopała,
będę się kopaćbędziesz się kopała,
będziesz się kopaćbędzie się kopała,
będzie się kopaćbędziemy się kopały,
będziemy się kopaćbędziecie się kopały,
będziecie się kopaćbędą się kopały,
będą się kopaćn będę się kopało,
będę się kopaćbędziesz się kopało,
będziesz się kopaćbędzie się kopało,
będzie się kopaćczas zaprzeszły m kopałem się był kopałeś się był kopał się był kopaliśmy się byli kopaliście się byli kopali się byli ż kopałam się była kopałaś się była kopała się była kopałyśmy się były kopałyście się były kopały się były n kopałom się było kopałoś się było kopało się było forma bezosobowa czasu przeszłego kopano się tryb przypuszczający m kopałbym się,
byłbym się kopałkopałbyś się,
byłbyś się kopałkopałby się,
byłby się kopałkopalibyśmy się,
bylibyśmy się kopalikopalibyście się,
bylibyście się kopalikopaliby się,
byliby się kopaliż kopałabym się,
byłabym się kopałakopałabyś się,
byłabyś się kopałakopałaby się,
byłaby się kopałakopałybyśmy się,
byłybyśmy się kopałykopałybyście się,
byłybyście się kopałykopałyby się,
byłyby się kopałyn kopałobym się,
byłobym się kopałokopałobyś się,
byłobyś się kopałokopałoby się,
byłoby się kopałoimiesłów przymiotnikowy czynny m kopiący się, niekopiący się ż kopiąca się, niekopiąca się kopiące się, niekopiące się n kopiące się, niekopiące się imiesłów przysłówkowy współczesny kopiąc się, nie kopiąc się rzeczownik odczasownikowy kopanie się, niekopanie się
- przykłady:
- (1.1) Bronił się, jak mógł: bił, gryzł i kopał.
- (1.2) […] pot spływał mu kroplami z czoła, a on z dziką zawziętością kopał ziemię i nie ustawał, póki korzonka nie dostał spod kamieni…[1]
- (2.3) Odcięty od taboru, z oczyma zasypanymi śniegiem kopał się wtedy chłopak sam, mało co drogi widząc przed sobą […][2]
- składnia:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kopnięcie n, kopniak m, kopacz m, koparka ż, kopalnia ż, wykopalisko nmos, wykopki nmos, kopanie n, odkopywanie n, wykop mrz, kopanina ż, kop m, kopyść ż, Kopacz ż/mrz/mos
- czas. wykopywać ndk., wykopać dk., przekopywać ndk., przekopać dk., zakopywać ndk., zakopać dk., odkopywać ndk., odkopać dk., okopywać ndk., okopać dk.
- przym. okopowy, kopalniany, wykopaliskowy, kopny
- związki frazeologiczne:
- kopnąć w kalendarz • niech cię gęś kopnie • samemu kopać sobie grób • kopać się z koniem • kopać pod kimś dołki • w mordę kopany • kto kopie dół dla sąsiada, winien go kopać na swoją miarę
- etymologia:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) kick; (1.2) dig
- białoruski: (1.2) капаць; (1.3) капаць
- duński: (1.1) sparke; (1.2) grave
- elfdalski: (1.2) gråvå
- esperanto: (1.1) piedbati; (1.2) fosi
- francuski: (1.2) creuser
- hiszpański: (1.1) patear; (1.2) cavar
- japoński: (1.1) 蹴る
- jidysz: (1.1) בריקען (briken); (1.2) גראָבן (grobn); (1.3) גראָבן (grobn)
- kaszubski: (1.1) kòpac
- kataloński: (1.2) cavar
- niderlandzki: (1.1) slaan; (1.2) graven
- niemiecki: (1.1) treten, (piłkę) kicken; (1.2) graben, buddeln, ausheben; (1.3) fördern, graben, buddeln
- nowogrecki: (1.1) κλοτσάω; (1.2) σκάβω; (1.3) σκάβω
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- rosyjski: (1.1) пинать, лягать, лягаться, толкать ногой; (1.2) копать, добывать
- staroangielski: (1.2) grafan; (1.3) grafan
- szwedzki: (1.2) gräva
- tuvalu: (1.2) keli
- ukraiński: (1.1) копати; (1.2) копати
- węgierski: (1.2) ás
- wilamowski: (1.2) grōva; (1.3) grōva
- włoski: (1.1) calciare; (1.2) zappare, scavare
- źródła:
- ↑ W. Orkan: Krótki sen
- ↑ M. Konopnicka: Stacho Szafarczyk