grudzień (język polski) edytuj

wymowa:
?/i, IPA[ˈɡruʥ̑ɛ̇̃ɲ], AS[gruʒ́ė̃ń], zjawiska fonetyczne: zmięk.podw. art.nazal.
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) dwunasty miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego); zob. też grudzień w Wikipedii
odmiana:
(1.1)
przykłady:
(1.1) Grudzień jest moim ulubionym miesiącem ze względu na Święta Bożego Narodzenia.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. gruda ż
przym. grudniowy
związki frazeologiczne:
w grudniu po południu
zobacz też: przysłowia o miesiącach
etymologia:
od prasł. *grudьńь[2] oznaczającego okres, gdy ziemia jest zamarznięta, pokryta grudami[2]; inne, dawne nazwy dwunastego miesiąca w roku to: prosień[3], listopad[2], a także, za Kłosińską[4]: gódnik, jadwent, jadwient, prosinec
uwagi:
Grudzień lub grudnia w polszczyźnie w znaczeniu (1.1) od XV w.[2]
Niepoprawne jest wyrażenie w miesiącu grudniu; poprawnie: w grudniu.
Gdy podajemy datę, używamy wyrazu grudzień w dopełniaczu, a nie w mianowniku, np. pierwszy grudnia, nie pierwszy grudzień[5].
zob. też grudzień w Wikicytatach
zobacz też: styczeńlutymarzeckwiecieńmajczerwieclipiecsierpieńwrzesieńpaździerniklistopadgrudzień
tłumaczenia:
źródła:
  1. Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa 2012, ISBN 978-83-927277-2-9.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, s. 182.
  3. rozdział XXIII, Nazwy miesięcy w: Najdawniejsze zabytki języka polskiego, oprac. Witold Taszycki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976, s. 136-137.
  4. Katarzyna Kłosińska, Skąd się biorą słowa, Świat Książki, Warszawa 2005, ISBN 83-247-0156-7, s. 32.
  5. Jan Miodek, Sienkiewicza 30, mieszkania 5, w: Odpowiednie dać rzeczy słowo. Szkice o współczesnej polszczyźnie, Wrocław 1987.

grudzień (język wilamowski) edytuj

zapisy w ortografiach alternatywnych:
grudźyńgrüdźjyń
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) grudzień[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1.   Słownik języka wilamowskiego w: Józef Gara, Zbiór wierszy o wilamowskich obrzędach i obyczajach oraz Słownik języka wilamowskiego, Stowarzyszenie Na Rzecz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Miasta Wilamowice „Wilamowianie”, Bielsko-Biała 2004, ISBN 83-914917-8-1.