gnić (język polski) edytuj

 
liść gnije (1.1)
wymowa:
IPA[ɟɲiʨ̑], AS[ǵńić], zjawiska fonetyczne: zmięk. ?/i
znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany

(1.1) ulegać procesowi rozkładu pod wpływem działania drobnoustrojów: bakterii i grzybów[1]
(1.2) przen. ulegać degeneracji[1]
(1.3) pot. przen. przebywać gdzieś z lenistwa lub wygodnictwa[1]
(1.4) pot. przen. przebywać gdzieś pod przymusem lub w złych warunkach[1]
odmiana:
(1.1-4) koniugacja Xa
przykłady:
(1.1) Przy drodze do szkoły od tygodnia gnije zdechły kot.
(1.1) Z powodu opadów deszczu na polach gnije niesprzątnięte zboże.
(1.2) Katastrofiści twierdzą, że nasz świat gnije, a koniec jego bliski.
(1.3) Mój mąż potrafi godzinami gnić w fotelu przed telewizorem z piwem w ręce.
(1.4) Synu, jak będziesz kradł, to będziesz latami gnił w więzieniu.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) psuć się, tęchnąć
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) rozkładać się
hiponimy:
(1.1) butwieć
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. zgnilizna ż, zgnilec m, zgniłek m, zgniłka ż, gnicie n, zgnicie n
czas. zgnić, podgnić, nadgnić
przym. zgniły, gnilny
związki frazeologiczne:
dzisiaj żyjem, jutro gnijemdziś się żyje, jutro gnijedzisiaj życie, jutro gniciegnić w ziemigdy chłop baby nie bije, to jej wątroba gnije / jak się baby nie bije, to jej wątroba gnijeryba zawsze zaczyna gnić od głowy
etymologia:
prasł. *gniti → 'psuć się, rozkładać się, butwieć, próchnieć'[2]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3   Hasło „gnić” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2.   Hasło „gnić” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.