genocyd (język polski) edytuj

wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) rzad. nauk. działania polegające na celowym wyniszczaniu całych narodów lub ich części (grup etnicznych / religijnych / rasowych) poprzez zabójstwa jak i tworzenie warunków życia obliczonych na fizyczne wyniszczenie
odmiana:
(1.1)
przykłady:
(1.1) Zatrudniono go w dziale prawnym Departamentu Wojny. W wydanej w 1944 roku książce zaproponował zupełnie nowy termin: genocyd (ang. genocide) od greckiego słowa genos rasa”, „plemięi łacińskiego caedere zabijać”. W języku polskim przyjął się w formieludobójstwo[1].
(1.1) Jak wskazują badacze genocydu, bardzo ważnym elementem definicji jest intencja ludobójcza. Nie chodzi bowiem o masowe zabijanie (np. w wyniku działań wojennych) albo o masową umieralność (np. w wyniku głodu) spowodowaną nieudolnością władz. Aby mówić o ludobójstwie, trzeba wykazać, że sprawca podjął działania mające na celu świadomą eksterminację określonej grupy[2].
(1.1) Można, rzecz jasna, doszukiwać się niekompletności stworzonego przez łódzkiego badacza katalogu przerażających masowych zbrodni i postulować jego poszerzenie na przykład o stalinowskie ludobójstwo na Ukrainie, rzeź wołyńską, zbrodnie Czerwonych Khmerów, masakry w Rwandzie (te genocydy w książce jedynie wzmiankowane), ale nie odbiera to znaczenia tej imponującej swoim zakresem monografii[3].
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) ludobójstwo
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
powstanie terminu wiązane jest z Rafałem Lemkinem; gr. γένος (génos) + łac. caedo
por. ang. genocide, franc. génocide
uwagi:
(1.1) termin w przeciwieństwie do formy synonimicznej praktycznie niespotykany słownikowo i zazwyczaj nie stosowany w aktach prawnych lecz często obecny w publikacjach, głównie o charakterze naukowym
tłumaczenia:
(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: ludobójstwo
źródła:
  1. Krzysztof Matys, Rafał Lemkin w: www.podroze.krzysztofmatys.pl, 2015.
  2. Beata Machul-Telus, Urszula Markowska-Manista, Lech M. Nijakowski, Krwawy cień genocydu, część druga: Ludobójstwa – pamięć, dyskurs, edukacja, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2017.
  3. Tatiana Czerska, Zapomniane, przemilczane, przeoczone; Inne zagłady i ich literackie reprezentacje w ujęciu Arkadiusza Morawca w: Narracje o Zagładzie (6), Instytut Literatury i Nowych Mediów, Uniwersytet Szczeciński, 2020, s. 409-425.