alkoholizm (język polski) edytuj

wymowa:
IPA[ˌalkɔˈxɔlʲism̥], AS[alkoχolʹism̦], zjawiska fonetyczne: zmięk.wygł.akc. pob. ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) med. nałóg alkoholowy, choroba polegająca na odczuwaniu potrzeby picia napojów alkoholowych; zob. też alkoholizm w Wikipedii
(1.2) socjol. zjawisko społeczne, groźne w skutkach, polegające na zwiększaniu się liczby osób uzależnionych od alkoholu i pijących nałogowo[1]
(1.3) pot. nadmierne, zbyt częste spożywanie alkoholu
odmiana:
(1.1-3)
przykłady:
(1.1) Mój kolega już w wieku piętnastu lat wpadł w alkoholizm.
składnia:
kolokacje:
(1.1) wpaść / popaść w alkoholizm • cierpieć na alkoholizm • pokonać alkoholizm • wyjść z alkoholizmu
(1.2) plaga / problem alkoholizmu • walka z alkoholizmem • przeciwdziałanie alkoholizmowi
synonimy:
(1.1) choroba alkoholowa; eufem. choroba filipińska
(1.3) opilstwo, pijaństwo, zaglądanie do kieliszka
antonimy:
(1.1) trzeźwość, abstynencja
(1.3) trzeźwość, abstynencja
hiperonimy:
(1.1) uzależnienie
(1.2) patologia
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. alkohol m, alkoholik m, alkoholiczka ż, alkoza ż, alkoholizowanie n
przym. alkoholowy
przysł. alkoholowo
tem. słow. alko-
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) pol. alkohol + -izm, przez analogię do nazw w innych językach
uwagi:
Wzór dla wielu innych wyrazów wskazujących uzależnienie (pracoholizm, wikiholizm), jednak z niepoprawną końcówką fleksyjną (-holizm, nie zaś -izm).
Liczba mnoga w tabeli odmiany została podana za Słownikiem gramatycznym języka polskiego[3] i Praktycznym słownikiem współczesnej polszczyzny[4]. Inne słowniki (np.: Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego[5], Uniwersalny słownik języka polskiego[6]) odnotowują, że rzeczownik ten nie tworzy liczby mnogiej.
tłumaczenia:
źródła:
  1.   Hasło „alkoholizm” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. 2,0 2,1 Należy do grupy rzeczowników, w których końcówkę zapisywaną w Ms. i W. lp jako „-zmie” wymawia się alternatywnie jako „-zmie” albo „-źmie”.
  3.   Hasło „alkoholizm” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
  4. Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. Halina Zgółkowa, t. 1, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1994-2005, ISBN 83-900203-3-5, s. 235.
  5.   Hasło „alkoholizm” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  6.   Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.