abecadło
abecadło (język polski)
edytuj- wymowa:
- IPA: [ˌabɛˈt͡sadwɔ], AS: [abecadu̯o], zjawiska fonetyczne: akc. pob.,
- podział przy przenoszeniu wyrazu: a•be•ca•d•ło[1]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) jęz. zbiór wszystkich liter ułożony w ogólnie przyjętym porządku
- (1.2) przen. elementarne podstawy jakiejś dziedziny wiedzy, rzemiosła, itp.
- (1.3) gra towarzyska w XVIII wieku, obecnie znana jako „państwa i miasta”
- odmiana:
- (1.1-3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik abecadło abecadła dopełniacz abecadła abecadeł celownik abecadłu abecadłom biernik abecadło abecadła narzędnik abecadłem abecadłami miejscownik abecadle abecadłach wołacz abecadło abecadła
- przykłady:
- (1.1) Polskie abecadło składa się z 32 liter.
- (1.1) Abecadło z pieca spadło (…)[2]
- (1.1) Jaś musi się jeszcze podszkolić w abecadle.
- (1.2) Pan chce zostać profesjonalistą, jak pan nawet nie zna komputerowego abecadła?
- (1.3) Graliśmy wczoraj w abecadło.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.2) abecadło ekonomii / fotografii / …
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. abecadlarka ż, abecadlarz mos/mrz, abecadlnik mrz, abecedariusz mos/mrz
- przym. abecadłowy, abecadlny
- przysł. abecadłowo
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- W użyciu od XVIII w. (w XVI w. abiecadło), od nazw pierwszych liter alfabetu: a, be, ce, de[3]. Wyraz wyparł wcześniejszą (XV–XVIII w.) formę obiecadło[3][4][5]. W XV w. funkcjonowała również forma obiecado → elementarz, częściowo odbiegająca od przyjętych nazw liter, zapożyczona ze śwn. abecede, dostosowanego przez dodanie powszechnego w nazwach narzędzi przyrostka -(a)dło[3]. Źródłosłów dla ros. абецадло[6].
- tłumaczenia:
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: alfabet
- albański: (1.1) abëcë ż
- białoruski: (1.1) азбука ż; (1.2) азбука ż
- bułgarski: (1.1) азбука ż; (1.2) азбука ż
- czeski: (1.1) abeceda ż
- francuski: (1.2) abécédaire m
- górnołużycki: (1.1) abejcej m
- hiszpański: (1.2) abecé m, abecedario m
- kaszubski: (1.1) abecadło
- litewski: (1.1) abėcėlė ż
- niemiecki: (1.1) Abc n; (1.2) Abc n
- nowogrecki: (1.2) αλφαβητάρι n
- rosyjski: (1.1) абецадло; (1.2) азбука ż
- ukraiński: (1.1) азбука ż, абетка ż
- węgierski: (1.1) ábécé
- wilamowski: (1.1) ȧbc n
- włoski: (1.1) abbiccì m, alfabeto m; (1.2) abbiccì m, alfabeto m
- źródła:
- ↑ Hasło „abecadło” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 1.
- ↑ Julian Tuwim, Abecadło.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Hasło „abecadło” w: Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, s. 17.
- ↑ Hasło „ABC” w: Krystyna Długosz-Kurczabowa, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, ISBN 978-83-01-14361-9, s. 13.
- ↑
Hasło „abecadło” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
- ↑ Wiesław Witkowski, Nowy słownik zapożyczeń polskich w języku rosyjskim, Universitas, Kraków 2006, ISBN 83-242-0736-8, s. 1.
abecadło (język kaszubski)
edytuj- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) alfabet
- przykłady:
- składnia:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła: