Wikisłownik:Zasady tworzenia haseł/Niemiecki

Odmiana

Rzeczowniki

W języku niemieckim koniecznie trzeba podać rodzaj rzeczownika oraz upewnić się, że w nagłówku rzeczownik jest wpisany wielką literą.

W polu "odmiana" podajemy tabelkę odmiany jak dla języka polskiego z tym, że zamiast siedmiu przypadków wypisujemy cztery, tj. mianownik (≈Nominativ), dopełniacz (≈Genitiv), celownik (≈Dativ) i biernik (≈Akkusativ).

Sposób wprowadzania tabelki odmiany rzeczownika w języku niemieckim wygląda następująco:

: (1.1) {{odmiana-rzeczownik-niemiecki|rodzaj=m
|Mianownik lp = Busch
|Dopełniacz lp = Buschs<br>des Busches
|Celownik lp = Busch<br>{{przest}} dem Busche
|Biernik lp = Busch
|Mianownik lm = Büsche
|Dopełniacz lm = Büsche
|Celownik lm = Büschen
|Biernik lm = Büsche
}}

W rezultacie otrzymujemy:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	der Busch	die Büsche
dopełniacz	des Buschs des Busches	der Büsche
celownik	dem Busch przest. dem Busche	den Büschen
biernik	den Busch	die Büsche

Gdy forma w danym przypadku jest taka sama jak podstawowa (Nominativ Sg.), wcześniej stosowaliśmy tyldę. Obecnie nie stosujemy tyldy, lecz powtarzamy pełną pisownię wyrazu.

Jeśli zachodzi potrzeba użycia gdzieś w treści hasła symbolu przypadku (np. w polu "składnia" albo "uwagi"), należy stosować szablony {{Nom}}, {{Gen}}, {{Dat}}, {{Akk}}. Nie należy używać szablonów przypadków, stosowanych w innych językach, zwłaszcza {{D}}, który w pozostałych językach na Wikisłowniku oznacza dopełniacz, a tymczasem wśród Polaków uczących się niemieckiego jest powszechnie używanym skrótem celownika.

Forma oboczna celownika liczby pojedynczej z końcówką -e jest obecnie przestarzała i używana na dzień dzisiejszy jedynie w mowie stylizowanej oraz skostniałych zwrotach typu: nach Hause, auf dem Lande, im Falle itd. (chociaż i w tych przypadkach obserwuje się tendencję do stosowania formy bez -e).

Czasowniki

Odmiana czasowników niemieckich powinna zawierać kolejno: formę bezokolicznika, formę Imperfekt (inaczej Präteritum), formę Partizip Perfekt (inaczej Partizip II), z zaznaczeniem słówka pomocniczego (haben/sein). Dla wszystkich czasowników oznaczamy temat pionową kreseczką |, aby pokazać miejsce dodawania końcówek podczas odmiany przez osoby.

W przypadku niektórych czasowników może zajść potrzeba podania formy drugiej i trzeciej osoby liczby pojedynczej, czynimy to w nawiasie po formie czasu teraźniejszego, podając tylko trzecią osobę np.:

geh|en, ging, gegangen (sein)

mach|en, machte, gemacht (haben)

schlaf|en (schläft), schlief, geschlafen (haben)

aufsteh|en (steht auf), stand auf, aufgestanden (sein)

Zaimki

Dla zaimków osobowych niemieckich wypisujemy tylko odmianę przez przypadki, np.:

du, deiner, dir, dich

W polu "odmiana" zaimków dzierżawczych nie wpisujemy nic (odmieniają się jak przymiotniki).

Przymiotniki

Dla przymiotników używamy szablonu {{odmiana-przymiotnik-niemiecki}} z wbudowanym stopniowaniem, na przykład:

{{odmiana-przymiotnik-niemiecki|stopn=reg}} (w haśle schnell)

{{odmiana-przymiotnik-niemiecki|temat=teur|stopn=reg}} (w haśle teuer)

{{odmiana-przymiotnik-niemiecki|besser|best}} (w haśle gut)

co daje efekt:

(zob. deklinacja przymiotnikowa)		liczba pojedyncza			liczba mnoga
przypadek	deklinacja	m	ż	n	m ż n
Nom.	słaba mieszana mocna	der schnelle ein schneller schneller	die schnelle eine schnelle schnelle	das schnelle ein schnelles schnelles	die schnellen schnellen schnelle
Gen.	słaba mieszana mocna	des schnellen eines schnellen schnellen	der schnellen einer schnellen schneller	des schnellen eines schnellen schnellen	der schnellen schnellen schneller
Dat.	słaba mieszana mocna	dem schnellen einem schnellen schnellem	der schnellen einer schnellen schneller	dem schnellen einem schnellen schnellem	den schnellen schnellen schnellen
Akk.	słaba mieszana mocna	den schnellen einen schnellen schnellen	die schnelle eine schnelle schnelle	das schnelle ein schnelles schnelles	die schnellen schnellen schnelle
stopień wyższy (Komparativ) schneller- przypadek deklinacja liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n m ż n Nom. słaba mieszana mocna der schnellere ein schnellerer schnellerer die schnellere eine schnellere schnellere das schnellere ein schnelleres schnelleres die schnelleren schnelleren schnellere Gen. słaba mieszana mocna des schnelleren eines schnelleren schnelleren der schnelleren einer schnelleren schnellerer des schnelleren eines schnelleren schnelleren der schnelleren schnelleren schnellerer Dat. słaba mieszana mocna dem schnelleren einem schnelleren schnellerem der schnelleren einer schnelleren schnellerer dem schnelleren einem schnelleren schnellerem den schnelleren schnelleren schnelleren Akk. słaba mieszana mocna den schnelleren einen schnelleren schnelleren die schnellere eine schnellere schnellere das schnellere ein schnelleres schnelleres die schnelleren schnelleren schnellere
stopień najwyższy (Superlativ) schnellst- przypadek deklinacja liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n m ż n Nom. słaba mieszana mocna der schnellste ein schnellster schnellster die schnellste eine schnellste schnellste das schnellste ein schnellstes schnellstes die schnellsten schnellsten schnellste Gen. słaba mieszana mocna des schnellsten eines schnellsten schnellsten der schnellsten einer schnellsten schnellster des schnellsten eines schnellsten schnellsten der schnellsten schnellsten schnellster Dat. słaba mieszana mocna dem schnellsten einem schnellsten schnellstem der schnellsten einer schnellsten schnellster dem schnellsten einem schnellsten schnellstem den schnellsten schnellsten schnellsten Akk. słaba mieszana mocna den schnellsten einen schnellsten schnellsten die schnellste eine schnellste schnellste das schnellste ein schnellstes schnellstes die schnellsten schnellsten schnellste

(zob. deklinacja przymiotnikowa)		liczba pojedyncza			liczba mnoga
przypadek	deklinacja	m	ż	n	m ż n
Nom.	słaba mieszana mocna	der teure ein teurer teurer	die teure eine teure teure	das teure ein teures teures	die teuren teuren teure
Gen.	słaba mieszana mocna	des teuren eines teuren teuren	der teuren einer teuren teurer	des teuren eines teuren teuren	der teuren teuren teurer
Dat.	słaba mieszana mocna	dem teuren einem teuren teurem	der teuren einer teuren teurer	dem teuren einem teuren teurem	den teuren teuren teuren
Akk.	słaba mieszana mocna	den teuren einen teuren teuren	die teure eine teure teure	das teure ein teures teures	die teuren teuren teure
stopień wyższy (Komparativ) teurer- przypadek deklinacja liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n m ż n Nom. słaba mieszana mocna der teurere ein teurerer teurerer die teurere eine teurere teurere das teurere ein teureres teureres die teureren teureren teurere Gen. słaba mieszana mocna des teureren eines teureren teureren der teureren einer teureren teurerer des teureren eines teureren teureren der teureren teureren teurerer Dat. słaba mieszana mocna dem teureren einem teureren teurerem der teureren einer teureren teurerer dem teureren einem teureren teurerem den teureren teureren teureren Akk. słaba mieszana mocna den teureren einen teureren teureren die teurere eine teurere teurere das teurere ein teureres teureres die teureren teureren teurere
stopień najwyższy (Superlativ) teuerst- przypadek deklinacja liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n m ż n Nom. słaba mieszana mocna der teuerste ein teuerster teuerster die teuerste eine teuerste teuerste das teuerste ein teuerstes teuerstes die teuersten teuersten teuerste Gen. słaba mieszana mocna des teuersten eines teuersten teuersten der teuersten einer teuersten teuerster des teuersten eines teuersten teuersten der teuersten teuersten teuerster Dat. słaba mieszana mocna dem teuersten einem teuersten teuerstem der teuersten einer teuersten teuerster dem teuersten einem teuersten teuerstem den teuersten teuersten teuersten Akk. słaba mieszana mocna den teuersten einen teuersten teuersten die teuerste eine teuerste teuerste das teuerste ein teuerstes teuerstes die teuersten teuersten teuerste

(zob. deklinacja przymiotnikowa)		liczba pojedyncza			liczba mnoga
przypadek	deklinacja	m	ż	n	m ż n
Nom.	słaba mieszana mocna	der gute ein guter guter	die gute eine gute gute	das gute ein gutes gutes	die guten guten gute
Gen.	słaba mieszana mocna	des guten eines guten guten	der guten einer guten guter	des guten eines guten guten	der guten guten guter
Dat.	słaba mieszana mocna	dem guten einem guten gutem	der guten einer guten guter	dem guten einem guten gutem	den guten guten guten
Akk.	słaba mieszana mocna	den guten einen guten guten	die gute eine gute gute	das gute ein gutes gutes	die guten guten gute
stopień wyższy (Komparativ) besser- przypadek deklinacja liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n m ż n Nom. słaba mieszana mocna der bessere ein besserer besserer die bessere eine bessere bessere das bessere ein besseres besseres die besseren besseren bessere Gen. słaba mieszana mocna des besseren eines besseren besseren der besseren einer besseren besserer des besseren eines besseren besseren der besseren besseren besserer Dat. słaba mieszana mocna dem besseren einem besseren besserem der besseren einer besseren besserer dem besseren einem besseren besserem den besseren besseren besseren Akk. słaba mieszana mocna den besseren einen besseren besseren die bessere eine bessere bessere das bessere ein besseres besseres die besseren besseren bessere
stopień najwyższy (Superlativ) best- przypadek deklinacja liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n m ż n Nom. słaba mieszana mocna der beste ein bester bester die beste eine beste beste das beste ein bestes bestes die besten besten beste Gen. słaba mieszana mocna des besten eines besten besten der besten einer besten bester des besten eines besten besten der besten besten bester Dat. słaba mieszana mocna dem besten einem besten bestem der besten einer besten bester dem besten einem besten bestem den besten besten besten Akk. słaba mieszana mocna den besten einen besten besten die beste eine beste beste das beste ein bestes bestes die besten besten beste

Jeżeli przymiotnik się nie stopniuje, wpisujemy parametr stopn=nie. Pozostałe parametry opcjonalne opisano na stronie dokumentacji szablonu.

Wymowa

Nagrania wymowy, gdzie w nazwie pliku znajduje się -at- to pliki nagrane przez mieszkańców Austrii i należy o tym wspomnieć: {{audio|De-at-Oper.ogg|wymowa austriacka}}.

Czasowniki mocne i nieregularne

Warto w uwagach dodać link do listy czasowników mocnych i nieregularnych. Przykład w wissen.

Rzeczowniki złożone

Rzeczowniki złożone umieszczamy w sekcji "kolokacje" lub "związki frazeologiczne" (a nie: "pokrewne") wrazów, z których są złożone. Zobacz Zasady tworzenia haseł - sekcje 'kolokacje' i 'związki frazeologiczne', Platz – Spielplatz.

Reforma pisowni

Dla słów, które zmieniły pisownię w następstwie reformy pisowni z 1996 roku, tworzymy krótkie hasła dla starej pisowni (przykład daß) oraz w uwagach w nowej pisowni dajemy wzmiankę o starej pisowni (przykład dass).