czyż

czyż (język polski)

czyż (2.1), samiec

czyż (2.1), samica

wymowa:

znaczenia:

partykuła

(1.1) książk. partykuła wprowadzająca pytanie retoryczne z sugestią zaprzeczenia

(1.2) książk. czyż nie: używana na końcu zdania partykuła wzmacniająca wypowiedź

rzeczownik policzalny, rodzaj męskozwierzęcy

(2.1) ornit. czyżyk (łac. Carduelis spinus L.)

odmiana:

(1.1-2) nieodm.

(2.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	czyż	czyże
dopełniacz	czyża	czyży
celownik	czyżowi	czyżom
biernik	czyża	czyże
narzędnik	czyżem	czyżami
miejscownik	czyżu	czyżach
wołacz	czyżu	czyże

przykłady:

(1.1) Czyż jestem stróżem brata mego?

(1.2) I tak byś nie przyszedł, nawet gdyby cię zaprosiła, czyż nie?

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) bo, czy aby, przest. albo, przest. alboż, przest. azali, przest. azaliż, przest. zali

(1.2) nieprawdaż

(2.1) czyżyk

antonimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1-2) part. czy, czyżby

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1) pol. czy + -ż; Wzmocniona wersja partykuły czy.

uwagi:

(1.1) Fakultatywnie przyłącza wykładnik trybu przypuszczającego -by, który obowiązkowo przyłącza końcówki 1 i 2 os. lp i lm. por. czyżby

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) nie ma odpowiednika, używa się pytania w szyku przestawnym; (1.2) używa się question tags; (2.1) Eurasian siskin
• niemiecki: (2.1) Erlenzeisig, Zeisig

źródła: