Wikisłownik

złamać: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Olafbot (dyskusja | edycje)
Boty
2 909 520 edycji
dodana wymowa: IPA: [ˈzwãmaʨ̑], AS: [zu̯'''ã'''mać], opis: NAZAL; poprzednia wymowa została usunięta po sprawdzeniu przez człowieka
Olafbot (dyskusja | edycje)
Boty
2 909 520 edycji
zmiana "{{odmiana|polski}}" na "{{odmiana}}", zmiana "=[[" na "= [[", zmienionych linków: 18, porządkowanie tłumaczeń, podział sekcji na linie
Linia 4:
{{znaczenia}}
''czasownik przechodni'' {{dk}}
: (1.1) [[działanie]]m [[fizyczny]]m ([[wcześniej]] [[zginać|zginając]], [[naciskać|naciskając]] [[lub]] [[uderzać|uderzając]]) [[rozdzielić]] [[coś]] [[na#na (język polski)|na]] [[kilka]] ([[zwykle]] [[na#na (język polski)|na]] [[dwa|dwie]]) [[cześć|części]]<ref name="Szymczak">{{Szymczak1982|hasło=złamać|strony=1028|tom=III}}</ref>
: (1.2) [[pokonać]], [[przezwyciężyć]], [[zwalczyć]], [[zniweczyć]], [[zniszczyć]]<ref name="Szymczak"></ref>
: (1.3) [[zostać]] [[przyczyna|przyczyną]] [[czyjś|czyjegoś]] [[zły|złego]] [[samopoczucie|samopoczucia]] (''zazwyczaj w [[imiesłów przymiotnikowy bierny|imiesłowie przymiotnikowym biernym]]'' – złamany)<ref name="Szymczak"></ref>
: (1.4) [[przekroczyć]], [[naruszyć]] [[obowiązywać|obowiązujące]] [[prawo]], [[zasada|zasady]], [[przepis]]y; [[postąpić]] [[wbrew]] [[one|nim]]; [[także]] [[nie#nie (język polski)|nie]] [[dotrzymać]] [[jakiś|jakiegoś]] [[zobowiązanie|zobowiązania]]<ref name="Szymczak"></ref>
: (1.5) {{druk}} [[podzielić]] [[tekst]] [[gazeta|gazety]], [[książka|książki]] [[lub]] [[czasopismo|czasopisma]] [[do]] [[szerokość|szerokości]] [[szpalta|szpalt]], [[tabela|tabel]], [[klisza|klisz]], [[tytuł]]ów, [[itp.]] [[element]]ów [[drukarski]]ch<ref name="Szymczak"></ref>
''czasownik zwrotny''
: (2.1) [[zostać]] złamanym (1.1), [[pęknąć]]<ref name="Szymczak"></ref>
: (2.2) [[ulec]] [[namowom]] [[lub]] [[pod]] [[przymus]]em; [[ustąpić]]<ref name="Szymczak"></ref>
{{odmiana|polski}} {{koniugacjaPL|IX}} złam|ać
{{przykłady}}
: (1.1) ''[[rzucać|Rzucałeś]] [[ołówek|ołówkiem]] [[o#o (język polski)|o]] [[ziemia|ziemię]] [[i#i (język polski)|i]] [[dziwić się|dziwisz się]], [[że]] [[gryfel]] [[być|jest]] [[złamać|złamany]].''
: (1.1) ''[[kierowca|Kierowca]] [[mieć|miał]] [[ogromny|ogromne]] [[szczęście]]. [[po#po (język polski)|Po]] [[ta|tej]] [[okropnie]] [[wyglądać|wyglądającej]] [[kraksa|kraksie]] [[złamać|złamał]] [[jedynie]] [[piszczel]] [[i#i (język polski)|i]] [[kilka]] [[paliczek|paliczków]].''
: (1.2) ''[[po#po (język polski)|Po]] [[czterogodzinny|czterogodzinnej]] [[walka|walce]] [[udać|udało]] [[się]] [[nareszcie]] [[złamać]] [[szyk]]i [[nieprzyjaciel]]a, [[co]] [[doprowadzić|doprowadziło]] [[do#do (język polski)|do]] [[on|jego]] [[ostateczny|ostatecznej]] [[porażka|porażki]].''
: (1.3) ''[[nie|Nie]] [[dziwić się|dziwię się]], [[że]] [[ten]] [[człowiek]] [[chcieć|chciał]] [[zabić się|się zabić]]. [[być|Jest]] [[kompletnie]] [[złamać|złamany]] [[śmierć|śmiercią]] [[żona|żony]] [[i#i (język polski)|i]] [[dwójka|dwójki]] [[on|jego]] [[dziecko|dzieci]] [[w#w (język polski)|w]] [[pożar]]ze.''
: (1.4) ''[[jeździć|Jeżdżąc]] [[po pijanemu]] [[złamać|złamałeś]] [[prawo]], [[więc]] [[musieć|musisz]] [[ponieść]] [[to|tego]] [[konsekwencja|konsekwencje]].''
: (1.5) ''[[ta|Ta]] [[kobieta]] [[od]] [[adiustacja|adiustacji]] [[tekst]]u [[nie]] [[nadawać się|nadaje się]] [[do#do (język polski)|do]] [[swój|swojej]] [[praca|pracy]], [[złamać|złamała]] [[słowo]] "[[przewód]]" [[po#po (język polski)|po]] [[litera|literze]] "[[w#w (język polski)|w]]".''
: (2.1) ''[[zginać|Zgiąłem]] [[linijka|linijkę]] [[tak]] [[mocno]], [[że]] [[złamać się|się złamała]].''
: (2.2) ''[[po|Po]] [[długi]]m [[i#i (język polski)|i]] [[ciężki]]m [[przesłuchanie|przesłuchaniu]] [[złamać się|złamał się]] [[i#i (język polski)|i]] [[przyznać|przyznał]] [[się]] [[do#do (język polski)|do]] [[postawiony]]ch [[zarzut]]ów.''
{{składnia}} (1.1-5) ~ +{{B}}
{{kolokacje}}
{{kolokacje}} (1.1) ~ [[kredka|kredkę]]/[[ołówek]]/[[narta|nartę]]/[[patyk]]/[[laska|laskę]]/[[pieczęć]]/[[drzewo]]/[[miecz]]/… • ~ [[ręka|rękę]]/[[noga|nogę]]/[[ząb]]/[[nos#nos (język polski)|nos]]/[[kark]]/[[kręgosłup]]/…; (1.2) ~ [[opór]] • ~ [[szyk]]i [[nieprzyjaciel]]a • ~ [[duma|dumę]]/[[pycha|pychę]]/[[upór]]; (1.3) [[być]] [[kompletnie]]/[[całkowicie]]/[[zupełnie]] złamanym • złamany [[choroba|chorobą]]/[[nieszczęście]]m; (1.4) ~ [[słowo]]/[[przysięga|przysięgę]]/[[przyrzeczenie]]/[[obietnica|obietnicę]]/[[cisza wyborcza|ciszę wyborczą]]/[[prawo]]/[[przepis]]y/[[regulamin]]/[[konstytucja|konstytucję]]/[[zasada|zasady]]/… • ~ [[post]]; (1.5) ~ [[tekst]]
: (1.1) ~ [[kredka|kredkę]]/[[ołówek]]/[[narta|nartę]]/[[patyk]]/[[laska|laskę]]/[[pieczęć]]/[[drzewo]]/[[miecz]]/… • ~ [[ręka|rękę]]/[[noga|nogę]]/[[ząb]]/[[nos]]/[[kark]]/[[kręgosłup]]/…
: (1.2) ~ [[opór]] • ~ [[szyk]]i [[nieprzyjaciel]]a • ~ [[duma|dumę]]/[[pycha|pychę]]/[[upór]]
: (1.3) [[być]] [[kompletnie]]/[[całkowicie]]/[[zupełnie]] złamanym • złamany [[choroba|chorobą]]/[[nieszczęście]]m
: (1.4) ~ [[słowo]]/[[przysięga|przysięgę]]/[[przyrzeczenie]]/[[obietnica|obietnicę]]/[[cisza wyborcza|ciszę wyborczą]]/[[prawo]]/[[przepis]]y/[[regulamin]]/[[konstytucja|konstytucję]]/[[zasada|zasady]]/… • ~ [[post]]
: (1.5) ~ [[tekst]]
{{synonimy}} (1.1) [[popsuć]], [[zniszczyć]], [[uszkodzić]], [[naruszyć]], [[pokonać]], [[pęknąć]], [[rozerwać]]
{{antonimy}} (1.1) [[naprawić]], [[zreperować]]
{{pokrewne}}
: {{czas}} {{ndk}} [[łamać]], [[przełamać]], [[wyłamać]], [[rozłamać]];
: {{rzecz}} [[złamanie]]
{{frazeologia}}
{{frazeologia}}: (1.1) [[złamany we dwoje]], [[złamać hasło]]/[[złamać kod|kod]]/[[złamać szyfr|szyfr]]/[[zabezpieczenie|zabezpieczenia]], [[nie mieć złamanego grosza|nie mieć]]/[[nie dać komuś złamanego grosza]], [[złam ręce i nogi]] (= [[połam ręce i nogi]]), [[złam kark]], [[złamać pióro]], ''przysłowia'': [[żeby kózka nie skakała, to by nóżki nie złamała|żeby]]/[[gdyby kózka nie skakała, to by nóżki nie złamała]]; (1.2) [[złamać komuś serce]], [[złamać komuś życie]];
: (1.2) [[złamać komuś serce]], [[złamać komuś życie]];
{{etymologia}} {{etym|pol|z-|łamać}}
{{uwagi}}
{{tłumaczenia}}
* angielski: (1.1) [[break]]
* grecki: (1.1-3) [[σπάζω]]; (1.4) [[αθετώ]], [[παραβιάζω]]▼
* hiszpański: (1.1) [[romper]], [[fracturar]], [[despedazar]], [[cascar]]; (1.2) [[romper]], [[quebrar]], [[partir]]; (1.3) [[destrozar]], [[hundir]]; (1.4) [[quebrantar]], [[violar]], [[infringir]]
* jidysz: (1.1) [[צעברעכן]]
▲* greckinowogrecki: (1.1-3) [[σπάζω]]; (1.4) [[αθετώ]], [[παραβιάζω]]
* slovio: (1.1) [[slomit]] (сломит)
* włoski: (1.1) [[rompere]]
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/wiki/złamać”