wschodzić: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
nowe hasło na podstawie SJP Karłowicza i słowników Grzebieniowskiego i Walewskiego |
(Brak różnic)
|
Wersja z 16:58, 24 paź 2009
wschodzić (język polski)
- wymowa:
- IPA: /ˈfsxɔd͡ʑt͡ɕ/
- znaczenia:
czasownik nieprzechodni
- (1.1) wychodzić zza horyzontu, zjawiać się na niebie (głównie o ciałach niebieskich)
- (1.2) (o roślinach) kiełkować, wyjść z ziemi
- (1.3) przest. rozpocząć się, nadejść, wziąć początek[1]
- (1.4) przest. przen. uśmiechać się komuś (gdy dopisuje mu szczęście)[1]
- odmiana:
- koniugacja VIa wschodz|ić; dk. wzjeść
- przykłady:
- (1.1) W lecie Słońce wschodzi wcześniej niż w zimie.
- (1.1) Księżyc na nowiu wschodzi zza gór grzbietów... (G. G. Byron: Giaur, tłum. A. Mickiewicz)
- (1.1) Jeno gdzieś na krańcach zaczynały wschodzić łuny dalekich pożarów. (W. S. Reymont: Rok 1794)
- (1.2) U nas w ogródku zaczyna wschodzić zieloniutka trawa.
- (1.3) Wschodzi nowy rok, więc życzmy sobie by był lepszy od poprzedniego.
- składnia:
- synonimy:
- (1.1) świtać (jedynie o Słońcu); (1.2) kiełkować; (1.3) rozpocząć się, zacząć się, nadejść, wziąć początek; (1.4) pot. uśmiechać się, pot. dopisywać
- antonimy:
- (1.1) zachodzić
- wyrazy pokrewne:
- czas. ndk. przest. wschadzać[1], dk. wzejść, st.pol. wznijść[1], przest. wzniść[1], gw. wzić[1]; rzecz. wschód; przym. wschodni
- związki frazeologiczne:
- wschodząca gwiazda, ktoś wschodzi, gdzie go nie posieli (=ktoś wschodzi, gdzie go nie posieją)
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Hasło „wzejść” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VII: T-Y, Warszawa 1900–1927, s. 1134.
- ↑ Hasło „wschodzić” w: Tadeusz Grzebieniowski, Langenscheidt Polish Pocket Dictionary, Langenscheidt, 1990, ISBN 9780887291098, s. 745.
- ↑ Hasło „wschodzić” w: Stanisław Walewski, Langenscheidta kieszonkowy słownik polsko-niemiecki i niemiecko-polski, Langenscheidt, 1995, ISBN 3-468-11260-2, s. 517.