umieć (język polski) edytuj

wymowa:
IPA[ˈũmʲjɛ̇ʨ̑], AS[ũmʹi ̯ėć], zjawiska fonetyczne: zmięk.podw. art.nazal.i → j  ?/i
?/i
znaczenia:

czasownik modalny

(1.1) potrafić coś zrobić; wiedzieć, jak coś zrobić
(1.2) pot. opanować materiał na egzamin, klasówkę, itp.
odmiana:
(1.1) aspekt dokonany nie tworzy (użyj: nauczyć się); koniugacja II
przykłady:
(1.1) Nie umiem pisać lewą ręką. Umiem naprawić pralkę.
(1.2) Umiesz angielski? Dzisiaj klasówka.
składnia:
(1.1) umieć +B., nie umieć +D. (zwykle: umieć +bezokolicznik)
kolokacje:
(1.1) umieć pływać / czytać / naprawić /… • umieć coś na pamięć
synonimy:
(1.1) potrafić, być w stanie, wiedzieć, znać
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. umienie n, umiejętność
przym. umiejętny
czas. naumieć się
związki frazeologiczne:
czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiałgłupi milczeć nie umie
etymologia:
uwagi:
Dawniej czasownik ten odmieniał się: umieję, umiejesz, umieją; formy umiem, umiesz powstały jako analogia do wiem, wiesz, ale pozostałość starej odmiany zachowała się w 3. os. lm[1]
tłumaczenia:
źródła:
  1. Zapytania i odpowiedzi, „Poradnik Językowy” nr 2/1906, s. 27.