kulig
kulig (język polski) edytuj
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) książk. daw. zabawa zapustna połączona z objeżdżaniem na saniach domów sąsiedzkich[1][2][3], później także kawalkada sań jadących dla zabawy; zob. też kulig w Encyklopedii staropolskiej; zob. też kulig w Wikipedii
- (1.2) przejażdżka sankami połączonymi i zaprzęgniętymi do konia lub pojazdu mechanicznego
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
- (2.1) zool. zob. kulik[2][4]
- (2.2) łow. przest. każdy drobny ptak (np. siewka, komusznik, biegus, brodziec, piaskowiec)[2]
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kulig kuligi dopełniacz kuligu kuligów celownik kuligowi kuligom biernik kulig kuligi narzędnik kuligiem kuligami miejscownik kuligu kuligach wołacz kuligu kuligi - (2.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kulig kuligi dopełniacz kuliga kuligów celownik kuligowi kuligom biernik kuliga kuligi narzędnik kuligiem kuligami miejscownik kuligu kuligach wołacz kuligu kuligi
- przykłady:
- (1.1) A kulig wciąż pędził galopem, krzycząc, gwiżdżąc, śpiewając, strzelając z batów, choć droga była pełna zatok.[5]
- (1.1) Poczynały się te kuligi zwyczajnie w przedostatni tydzień zapustny i trwały do Wstępnej Środy. Że takowe kuligi najwięcej bawiły się pijatyką i obżarstwem, przeto mniej dbając o tańce, przestawali na jakim takim skrzypku, czasem z karczmy porwanym albo między służącą czeladzią wynalezionym…[1]
- składnia:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- (1.1-2)
- (2.1)
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1) Etymologia słowa nie jest jasna. Prawdopodobnie od pol. kulik (jak pierwotnie zresztą nazywano tę zabawę), gdyż szlachta w tłumnym i szumnym korowodzie odwiedzała dwory sąsiedzkie, szukając rzekomo ptaka kulika[6]. O takim źródle tego słowa może świadczyć również fakt, iż wodzirej podczas zabawy kuligowej miał na sobie maskę z długim ptasim dziobem[7]. Być może źródła skojarzenia głośnej zabawy z kulikiem należy szukać w fakcie, iż ptaki o tej nazwie były dokuczliwe ze względu na naprzykrzanie się i krzykliwość. Możliwe jest także pochodzenie od pol. kula, gdyż jako sygnału do kuligu używano laski z kulą, którą przesyłano od domu do domu[2][3][8]. Etymologii słowa dopatrywano się również w pol. kul[3] (zdrobn. kulik[2]), co znaczyło snop czegoś, a w tym przypadku mogło oznaczać zebranych na zabawę sąsiadów[3].
- uwagi:
- (1.2) zobacz też: sankada
- tłumaczenia:
- (2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kulik
- angielski: (1.1) sleighing party, sleigh ride
- kaszubski: (1.1) kùling m
- niemiecki: (1.1) Schlittenpartie ż
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 w:Jędrzej Kitowicz: O zapustach i kuligach
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4
Hasło „kulig” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. II: H-M, Warszawa 1900–1927, s. 626.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Hasło „kulig” w: Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, 1900–1903.
- ↑ Hasło „kulig” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Bolesław Prus: Placówka
- ↑ Hasło „kulig” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927, s. 281.
- ↑ Karnawał w: Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, ISBN 83-232-1378-X, s. 267.
- ↑ „Wisła”, VII, s. 169.
kulig (język szwedzki) edytuj
- wymowa:
- znaczenia:
przymiotnik
- odmiana:
- (1.1) kulig, kuligt, kuliga; st. wyższy kuligare; st. najwyższy kuligast
- przykłady:
- składnia:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- źródła: