dziecko (język polski) edytuj

 
dziecko (1.1) z matką
 
matka i dziecko (1.1)
 
dzieci (1.2)
wymowa:
?/i, IPA[ˈʥ̑ɛʦ̑kɔ], AS[ʒ́ecko], zjawiska fonetyczne: zmięk.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) potomek niezależnie od wieku: syn lub córka w odniesieniu do swoich rodziców biologicznych lub przybranych; zob. też dziecko (rodzina) w Wikipedii
(1.2) istota ludzka w okresie wzrostu i dojrzewania, umownie do 18 roku życia; zob. też dziecko w Wikipedii
(1.3) sport. w grze w palanta: ten, kto ma prawo podbić raz piłkę (dziecko młodsze) lub dwa razy (dziecko starsze)
(1.4) przen. dzieło, do którego twórca czuje się szczególnie przywiązany emocjonalnie
(1.5) przen. pejor. pot. osoba niedojrzała emocjonalnie
(1.6) inform. proces lub obiekt potomny
odmiana:
(1.1-6)
przykłady:
(1.1) Jej dzieci wyjechały do pracy.
(1.2) Dziecko wymaga wiele uwagi i cierpliwości.
(1.4) Ta książka to dzieło mego życia, moje dziecko.
(1.5) Dałeś się im nabić w butelkę, dziecko z ciebie.
składnia:
kolokacje:
(1.1) spłodzić / urodzić / adoptować / wychowywać dziecko • kochać jak własne dziecko
(1.2) dwoje / czworo / … dzieci • gromadka dzieci
(1.6) proces-dziecko
synonimy:
(1.1) delfin, infant, latorośl, następca, potomek, progenitura, berbeć; przest. dziecię; pejor. bachor, gówniarz; żart. ablegierek
(1.2) bobas, dzieciak, dzieciątko, maleństwo, nastolatek, niemowlę, noworodek, osesek, pociecha, przedszkolak, szkrab; lm dziatki; reg. pozn. dzieciszczko; przest. dziecię; pejor. bachor, gówniarz
(1.3) bachor
(1.4) dzieło życia
(1.5) dzieciak, naiwniak
antonimy:
(1.2) antenat, dorosły, starzec
hiperonimy:
(1.1) zstępny
hiponimy:
(1.1) noworodek, niemowlę, kilkulatek, nastolatek, dorosłe dziecko
(1.2) noworodek, niemowlę, kilkulatek, nastolatek
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. dziecki m, dzieciństwo n, sł. kres. dzieciuk m, dzieciarnia ż, dziecinada ż, dziecinnienie n, zdziecinnienie n, dziecięcość ż, dziecinność ż
zdrobn. dziecię n, dzieciątko n, Dzieciątko n, dzieciąteczko n, dziecina ż, dzieciaczek m
zgrub. dzieciak m, dziecior m, dzieciuch m
czas. dziecinnieć ndk., zdziecinnieć dk.
przym. dzieciaty, dziecięcy, dziecinny, daw. dziecki
przysł. dziecinnie, dziecięco
związki frazeologiczne:
bajka dla grzecznych dziecibawić się z kimś jak z dzieckiembogatemu diabeł dzieci kołyszecudowne dzieckoCygan swymi dziećmi świadczydobre dziecko słowem ukarzesz, złemu i kij nie pomożedom dzieckadwunaste dziecko baby-jagidzieci i ryby głosu nie majądzieci-kwiatydziecko specjalnej troskidziecko stróżadziecko szczęściadziecko ulicydziecko z nieprawego łożadziecko z probówkigdy dziecko upada, Bóg ręce podkładagdzie cztery nianie, tam dziecko bez nosajak z matki duch, to z dzieci puchkto dziecko chwali, ten matkę po sercu głaszczekto ma pszczoły, ten ma miód, kto ma dzieci, ten ma smródsiódme dziecko dozorcypijane dziecko we mglewylać dziecko z kąpieląmałe dzieci – mały kłopot, duże dzieci – duży kłopotnie ucz matki, jak się dzieci robi / nie ucz ojca dzieci robićniech ci Pan Bóg w dzieciach wynagrodzinienarodzone dzieckoobyś cudze dzieci uczyłod dzieckapo dzieciach poznajemy, jak się starzejemyrodzina bez dzieci jak las bez ptakówszczęściu dzieci zawadza, kto im zbytecznie dogadzazłapać na dziecko
etymologia:
prasł. *dětь → 'dziecko' z pejoratywnym przyrostkiem prasł. -ьsko[2].
uwagi:
zob. też dziecko (ujednoznacznienie) w Wikipedii
zob. też dziecko w Wikicytatach
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6   Hasło „dziecko” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. I: A-G, Warszawa 1900–1927, s. 638.
  2.   Hasło „dziecko” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.