wybić (język polski) edytuj

wymowa:
IPA[ˈvɨbʲiʨ̑], AS[vybʹić], zjawiska fonetyczne: zmięk.
?/i
znaczenia:

czasownik dokonany

(1.1) wymordować wszystkie osobniki jakiejś grupy
(1.2) uderzywszy zwichnąć rękę lub nogę[1]
(1.3) uderzeniem wyrzucić jakiś obiekt
(1.4) zrobić dziurę
(1.5) przerwać komuś coś
(1.6) wydrukować
(1.7) o zegarze: biciem oznajmić godzinę
(1.8) spowodować pozbycie się pewnych myśli czy pragnień[2]
(1.9) spowodować wypadnięcie czegoś uderzeniem
(1.10) o liczniku: pokazać jakąś wartość
(1.11) o opadzie: połamać rośliny
(1.12) pot. sprawić komuś lanie[3]
(1.13) uderzając, odtworzyć rytm
(1.14) uformować wzór na metalowym obiekcie (lub cały obiekt) uderzeniem w niego
(1.15) zniszczyć szybę w oknie
(1.16) sport. o piłce: uderzając usunąć skądś (np. z boiska)

czasownik zwrotny

(2.1) pot. wyjść skądś
(2.2) sport. odbić się
(2.3) awansować, wyróżnić się
odmiana:
(1.1-16) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Hiszpanie wybili Azteków.
(1.2) Wybiłem sobie nogę.
(1.3) Wybiłem piłkę z boiska.
(1.4) Wybiłeś mu ząb!
(1.5) Wybiłeś mnie z rytmu.
(1.6) Każ wybić stronę jeszcze raz.
(1.7) Zegar wybił siódmą.
(1.8) Wybij to sobie z głowy!
(1.9) Kolega wybił mu piłkę z rąk.
(1.10) Licznik wybił 5 .
(1.11) Wybij mi rytm!
(1.15) Przypadkowo wybiłem szybę.
(2.1) Wreszcie się wybiłem z mojej klasy.
(2.2) On wybił się dzięki swoim zdolnościom.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) wymordować, wytępić
(1.2) zwichnąć
(1.3) wykopać, wyrzucić
(1.5) wyprowadzić
(1.6) wydrukować
(1.7) pokazać
(1.10) pokazać
(2.2) odbić się
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
czas. bić, wybijać
rzecz. wybicie n, wybój mrz
związki frazeologiczne:
wybić klin klinem
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Słownik syntaktyczno-generatywny czasowników polskich ISBN 8390026155
  2. Słownik języka Adama Mickiewicza ISBN 830400593X
  3.   Hasło „wybić” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.