pomarańcza (język polski) edytuj

 
pomarańcza (1.1)
 
pomarańcza (1.2)
wymowa:
?/i, IPA[ˌpɔ̃maˈrãj̃n͇ʧ̑a], AS[põmarãĩ ̯ṇča], zjawiska fonetyczne: nazal.rozs. artyk.akc. pob.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) spoż. kulin. owoc cytrusowy o pomarańczowej skórce
(1.2) bot. drzewo, którego owocem jest pomarańcza (1.1); zob. też pomarańcza w Wikipedii
(1.3) daw. środ. polit. bomba[1]
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
(1.1) Kupiłem na rynku dwie pomarańcze.
(1.2) W Grecji pomarańcze owocują zwykle w grudniu.
składnia:
kolokacje:
(1.1) zrywać / jeść / obierać / wyciskać / kroić / dzielić pomarańczę • sok / napój / dżem z pomarańczy • cząstka / miąższ / skórka pomarańczy
(1.2) hodować / pielęgnować / obrywać pomarańczę • plantacja / drzewo / drzewko / gaj pomarańczy • kwitnąca / owocująca pomarańcza
synonimy:
(1.1-2) przest. apelcyna, apelzyna; gw. podmurajec, podmuraniec, pomaraniec, pomeraniec; gw. (Górny Śląsk) apluzina, apfelzina, apluzyna
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) owoc, cytrus, owoc cytrusowy, jagoda
(1.2) drzewo, cytrus, roślina cytrusowa, drzewo cytrusowe
hiponimy:
(1.1) bergamota, bergamotka, pomarańcza chińska, pomelo
(1.2) bergamota, bergamotka, pomarańcza chińska, pomelo
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. pomarańcz mrz, pomarańczarnia ż, pomarańczówka ż, pomarańczarka ż, pomarańczowienie n
zdrobn. pomarańczka ż
czas. pomarańczowieć ndk.
przym. pomarańczowy, pomarańczowawy
przysł. pomarańczowo
związki frazeologiczne:
mechaniczna pomarańcza
etymologia:
daw. wł. pomarancia < wł. pomo + arancia[2][3]
uwagi:
niepoprawna forma mianownika liczby pojedynczej (1.1): „ten pomarańcz[4]
zobacz też: Indeks:Polski - Owoce
tłumaczenia:
(1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: bomba
źródła:
  1. Mieczysław Karaś, Kilka uwag o polskiej gwarze partyjnej przed pierwszą wojną światową, „Język Polski” nr 1/1951, s. 20.
  2. 2,0 2,1   Hasło „pomarańcza” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Hasło „pomarańcza” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.
  4. Jan Miodek, Rozmyślajcie nad mową!, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 8.