kisiel (język polski) edytuj

 
kisiel (1.1)
 
kisiel (1.2)
 
kisiel (1.5)
wymowa:
IPA[ˈciɕɛl], AS[ḱiśel], zjawiska fonetyczne: zmięk.
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) techn. gastr., kulin. deser żelujący z mąki ziemniaczanej, owoców (lub soku owocowego), wody i cukru; zob. też kisiel owocowy w Wikipedii
(1.2) techn. gastr.[1], rzad. kulin. deser żelujący z mąki ziemniaczanej (lub innego zagęstnika skrobiowego), mleka i cukru; zob. też kisiel mleczny w Wikipedii
(1.3) hand. spoż. gotowa mieszanka składników służących do przygotowania kisielu (1.1)
(1.4) sł. kres. kulin. rodzaj gęstego żuru z mąki owsianej[2]; kwaśna polewka[3]; zob. też kisiel owsiany w Wikipedii
(1.5) sł. kres. kulin. gęsta potrawa z mąki owsianej lub płatków owsianych, przygotowywana czasem na rozczynie z drożdży[4]; zob. też kisiel owsiany w Wikipedii
odmiana:
(1.1-5) [5]
przykłady:
(1.1) Dziś na deser mamy kisiel żurawinowy.
(1.1) Na deser zamówiłam dwa kisiele, jeden budyń i szarlotkę.
(1.3) Kisiel wsypujemy do zimnej wody.
(1.3) Kupiłam kisiel, jest w szafce.
(1.3) Idź do sklepu i kup trzy paczki kisielu.
składnia:
kolokacje:
(1.1) kisiel owocowy • kisiel cytrynowy / wiśniowy / truskawkowy / pomarańczowy / agrestowy / żurawinowy / …
(1.2) kisiel mleczny
(1.1-2, 1.4-5) ciepły / letni / zimny kisiel • gęsty / rzadki / za rzadki kisiel • gotować / przyrządzać / przygotowywać / przygotowywać / podać / serwować / jeść / jadać / zjeść / zjadać kisiel • objeść się / oblać się kisielem • kubek / porcja / szklanka kisielu
(1.3) rozmieszać / wsypać / wsypywać kisiel
(1.3) jeden kisiel • dwa / trzy / cztery kisiele • pięć / sześć / itd. kisieli
(1.4-5) kisiel owsiany
synonimy:
(1.2) budyń
antonimy:
hiperonimy:
(1.1-2) deser
(1.3) koncentrat[6][7]
(1.4) zupa
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. Kisielice nmos
zdrobn. kisielek m
przym. kisielowy
związki frazeologiczne:
dziewiąta woda po kisielu / dziesiąta woda po kisielumieć kisiel w majtkach
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. 5.2.1 „Koncentraty spożywcze” w: Małgorzata Konarzewska, Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik do nauki zawodu kucharz w technikum i szkole policealnej, t. 3, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2013, ISBN ISBN 978-83-02-14080-8, s. 158. Cytat: „Budynie (nazywane w technologii gastronomicznej kisielami mlecznymi) (…)”.
  2.   Porada „kisiel” w: Poradnia językowa PWN. 7.03.2003
  3. Mościska w: Słownictwo kresowe: studia i materiały, red. Janusz Rieger, Wydawnictwo „DiG”, Warszawa 2008, ISBN 83-7181-499-2, s. 168.
  4. Kisiel z owsa (owsiany). W: Lista produktów tradycyjnych (woj. lubelskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 29 listopada 2015].
  5.   Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  6. 5.2.1 „Koncentraty spożywcze” w: Małgorzata Konarzewska, Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik do nauki zawodu kucharz w technikum i szkole policealnej [wydanie siódme], t. 3, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2013, ISBN 978–83–02–14080–8, s. 158–159.
  7. 7.1.3. „Koncentraty deserów” w: Danuta Kołożyn-Krajewska, Tadeusz Sikora, Towaroznawstwo żywności, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, 2007, ISBN 978–83–02–09150–6, s. 207-208.
  8.   Porada „kisiel” w: Poradnia językowa PWN. 14.05.2003
  9.   Porada „kisiel” w: Poradnia językowa PWN. 11.12.2006