judzić (język polski) edytuj

wymowa:
IPA[ˈjüʥ̑iʨ̑], AS[i ̯üʒ́ić], zjawiska fonetyczne: zmięk.podw. art. ?/i
znaczenia:

czasownik

(1.1) namawiać kogoś do czegoś złego, kusić, podburzać, podbechtywać[1][2]
(1.2) daw. nudzić kogoś, naprzykrzać się, dokuczać[2][3]
odmiana:
(1.1-2) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Przestań mnie judzić, nie będę dla ciebie wynosił cegieł z budowy.
(1.2) Nie judź się, ale dawaj, kiedy masz dać.[4]
składnia:
(1.1) judzić + D. • judzić do + D.
(1.2) judzić + D.
kolokacje:
(1.1) judzić z premedytacją
synonimy:
(1.1) podburzać, podbechtywać, bechtać, podżegać, podszczuwać, daw. instygować
(1.2) naprzykrzać się, dokuczać
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. judziciel m, judzenie n
czas. podjudzać, podjudzić, łudzić
związki frazeologiczne:
etymologia:
prasł. *juditi, por. litew. jaudapokusa, litew. juduskłótliwy, sanskr. युध् (yudh) → walka, gr. ὑσμίνη (hysmínē) → walka, łac. iubeorozkazywać[5]
uwagi:
„judzić” jest słowem słowiańskim i nie jest spokrewnione etymologicznie ze słowami o pochodzeniu hebrajskim „Judasz”, „Juda”, „Judea”; imię pochodzi od hebr. Jehūdāh i łac. Judas[6][3]
tłumaczenia:
źródła:
  1.   Hasło „judzić” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. 2,0 2,1 J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Słownik języka polskiego, Warszawa 1902, tom 2, s. 185.
  3. 3,0 3,1 Katarzyna Kłosińska „Judzić”, „Judasz” z cyklu Co w mowie piszczy?, audycja Programu Trzeciego Polskiego Radia, 2010-07-07, dostęp online 2011-02-16
  4.   Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. II: H-M, Warszawa 1900–1927, s. 185.
  5.   Hasło „judzić” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
  6. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Słownik języka polskiego, Warszawa 1902, tom 2, s. 184.