apoteoza
apoteoza (język polski) edytuj
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) książk. otoczenie osoby bądź rzeczy szczególną czcią[1]; zob. też apoteoza w Wikipedii
- (1.2) szt. przedstawienie osoby, idei lub wydarzenia w sposób gloryfikujący
- (1.3) szt. pełen patosu utwór pochwalny
- (1.4) teatr. scena finalna w niektórych przedstawieniach dziewiętnastowiecznych[2]
- (1.5) staroż. rel. urzędowa deifikacja człowieka lub zwierzęcia[3]
- odmiana:
- (1.1-5)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik apoteoza apoteozy dopełniacz apoteozy apoteoz celownik apoteozie apoteozom biernik apoteozę apoteozy narzędnik apoteozą apoteozami miejscownik apoteozie apoteozach wołacz apoteozo apoteozy
- przykłady:
- (1.1) Są one apoteozą majestatu i wszechpotęgi Jahwe, który otacza miłością ludzkość i potrafi wybaczyć jej najcięższe grzechy, ale także bywa nieubłagany w gniewie i wymierzaniu kar[4].
- (1.2) Artysta wykonał „Apoteozę Wenecji” po pożarze w 1577 roku.
- kolokacje:
- (1.2) apoteoza artysty / eucharystii / Gdańska / Homera / męskości / męstwa / Napoleona / papiestwa / rodu / rodziny / świętego / Trójcy Świętej / Wenecji / wiedzy / wojny / wolności / życia
- synonimy:
- (1.1) idealizacja, wybielenie, gloryfikacja
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. apoteozowanie n
- czas. apoteozować ndk.
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- gr. ἀποθέωσις (apothéōsis) → ubóstwienie[5]; por. łac. apotheosis, franc. apothéose, niem. Apotheose
- uwagi:
- (1.1) nie mylić z: apoptoza
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) apotheosis; (1.2) apotheosis
- białoruski: (1.1) апафеоз m
- bułgarski: (1.1) апотеоз m
- duński: (1.1) apoteose w
- esperanto: (1.1) apoteozo, diigo
- hiszpański: (1.1) apoteosis ż
- interlingua: (1.1) apotheosis
- niemiecki: (1.1) Apotheose ż
- nowogrecki: (1.1) αποθέωση ż
- słowacki: (1.1) apoteóza ż
- włoski: (1.1) apoteosi ż; (1.2) apoteosi ż; (1.4) apoteosi ż; (1.5) apoteosi ż
- źródła:
- ↑ Hasło „afirmacja” w: Ewa Rudnicka, Marek Zboralski, Praktycznie najlepszy słownik błędów językowych. Słowa, zdania, wyrażenia (tworzenie i stosowanie), Agencja NOMEN, Poznań 2020, ISBN 978-83-959212-0-9, s. 15.
- ↑
Hasło „apoteoza” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „apoteoza” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Zenon Kosidowski, Opowieści biblijne, 1996, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Podręczny słownik terminów literackich, wyd. Open, Warszawa 1999, s. 27.
