Podobna pisownia Podobna pisownia: księżyc

Księżyc (język polski) edytuj

 
Księżyc (1.1)
wymowa:
?/i, IPA[ˈcɕɛ̃w̃ʒɨʦ̑], AS[ḱśũ̯žyc], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.asynch. ę 
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna

(1.1) astr. jedyny naturalny satelita Ziemi, drugi po Słońcu najjaśniejszy obiekt na niebie; zob. też Księżyc w Wikipedii
(1.2) mit. gr. rzad. zob. Selene
(1.3) mit. rzym. rzad. zob. Luna
odmiana:
(1.1-3)
przykłady:
(1.1) Ziemia i obiegający Księżyc krążą razem dookoła Słońca i wzajemnie się przyciągają[1].
(1.1) Ponieważ okres obrotu Księżyca jest równy miesiącowi synodycznemu, dlatego Księżyc jest zwrócony do Ziemi zawsze samą stroną (…)[2]
(1.1) Od dawnych bowiem czasów marzeniem ludzkości było wzbicie się w powietrze, potem zaś na Księżyc lub Marsa[3].
(1.1) Ziemię obiega jeden księżyc, zwany Księżycem.
(1.1) Jako pierwsi na Księżycu stanęli Amerykanie.
(1.1) Do najważniejszych nauk o Księżycu należą: selenografia, selenologia, selenofizyka i selenodezja.
składnia:
kolokacje:
(1.1) Księżyc w horoskopie / gwiazdozbiorze / jakimś znakuSłońce / Ziemia i Księżyc • kwadra Księżycanów Księżycawiek Księżycazaćmienie Księżycaglob / tarcza Księżyca • masa / topografia Księżyca • obieg Księżyca wokół Ziemizmiana faz Księżyca • obserwować Księżyc • podróż na Księżyc • zderzyć się z Księżycem • lądować na Księżycu • nauki o Księżycu
synonimy:
(1.1) peryfr. książk. Srebrny Glob, srebrny glob; symbol.
(1.2) Selene
(1.3) Luna
antonimy:
(1.2) Helios, Helius
(1.3) Sol
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. księżyc m, księżycowość ż, księżycowatość ż, księżycówka ż, książę m, księżna ż, książątko n, księżniczka ż, ksiądz m[4], książęcość ż, księstwo n, księstewko n, ksiąstewko n
przym. księżycowy, księżycowaty, księżyczny, książęcy
przysł. księżycowo, książęco
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) pol. książę[4][5]
(1.2-3) od (1.1)
uwagi:
zob. też Księżyc (ujednoznacznienie) w Wikipedii
(1.1) Tylko jako termin astronomiczny piszemy wielką literą, w pozostałych przypadkach – małą literą[6][7].
(1.1) por. księżyc • Srebrny Glob • srebrny glob; zobacz też: Indeks:Polski - AstronomiaIndeks:Polski - Indeks terminów astronomicznych
(1.2) por. Selene; zobacz też: Indeks:Polski - Mitologia grecka
(1.3) por. Luna; zobacz też: Indeks:Polski - Mitologia rzymska
tłumaczenia:
źródła:
  1. Zaćmienie Słońca, ale: trzęsienie ziemi (język polski). obcyjezykpolski.strefa.pl. [dostęp 27 stycznia 2013].
  2.   Hasło „Księżyc” w: Encyklopedia PWN Online, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Róża Krzywobłocka-Laurow, Droższe od złota, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1974, s. 13.
  4. 4,0 4,1   Porada „ksiądz i księżyc” w: Poradnia językowa PWN.
  5.   Porada „miesiąc” w: Poradnia językowa PWN.
  6.   Porada „ziemia i księżyc” w: Poradnia językowa PWN.
  7.   Hasło „księżyc” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.