Indeks:Białoruski - Związki frazeologiczne

Związki frazeologiczne (frazeologizmy) w języku białoruskim.

Indeks: А Б В Г Д Е Ё Ж З І Й К Л М Н О П Р С Т У Ў Ф Х Ц Ч Ш Ы Ь Э Ю Я zgłoś błąd w tym alfabecie

А

• аб сухім хлебе → o suchym chlebie, o chlebie i wodzie
• абадраць як сідараву казу → obedrzeć do gołej skóry
• абдзерці як ліпку, абадраць як ліпку, абабраць як ліпку, аблупіць як ліпку → obedrzeć do gołej skóry
• абліць граззю → obrzucić błotem, zmieszać z błotem
• абліць памыямі → wylać kubeł pomyj, wylać wiadro pomyj
• абяцаць залатыя горы → obiecywać złote góry / obiecać złote góry
• ад а да я → od a do zet, od A do Z
• ад дошкі да дошкі → od deski do deski
• ад галавы да пят → od stóp do głów
• ад калыскі → od kołyski, od kolebki
• ад усяго сэрца → z całego serca
• ад чыстага сэрца / ад шчырага сэрца → ze szczerego serca, z dobrego serca, z dobroci serca
• адваротны бок медаля → druga strona medalu
• аддаць богу душу → oddać duszę Bogu
• аддаць чорту душу → oddać duszę diabłu, zaprzedać duszę diabłu
• адкрыць Амерыку → odkryć Amerykę
• адкрыць вочы → otworzyć oczy
• аднаму богу вядома → Bóg jeden wie
• адплаціць той жа манетай → odpłacić taką samą monetą
• адправіць у царства нябеснае → wyprawić na tamten świat, zabić
• адыходзіць на задні план → schodzić na drugi plan, ustępować na dalszy plan
• алімпійскі спакой → olimpijski spokój
• апошні з магікан → ostatni Mohikanin
• апошні крык моды → ostatni krzyk mody
• апошні шлях → ostatnia droga
• апошняя воля → ostatnia wola
• апусціць хвост → podkulić ogon, skulić ogon
• аўгіевы канюшні / аўгіевы стайні → stajnia Augiasza

Б

• бабіна лета → babie lato
• бабка надвае гадала / бабка надвае варажыла → na dwoje babka wróżyła
• бабскае царства → babiniec
• баявое хрышчэнне → chrzest bojowy
• баяцца ўласнага ценю → bać się własnego cienia
• баяцца як агню / баяцца як шалёны сабака вады → bać się jak ognia
• баяцца як халеры → bać się jak morowej zarazy, bać się jak zarazy, bać się jak morowego powietrza
• баяцца як чорт крыжа / баяцца як чорт ладану / баяцца як чорт пасвячонай вады → bać się jak diabeł święconej wody
• бегчы з усіх ног → biec na jednej nodze
• бегчы на ўсю сілу → biec co sił w nogach
• бегчы як жару ўхапіўшы → biec na złamanie karku
• без нажа зарэзаць → dziury nie zrobić, a krew wyssać
• берагчы як зрэнку вока → strzec jak źrenicy oka
• біць па кішэні → bić po kieszeni, uderzać po kieszeni
• біць трывогу → bić w dzwony na trwogę, dzwonić na trwogę
• бледны як палатно → blady jak płótno, blady jak chusta
• бледны як смерць → blady jak śmierć
• блудны сын → syn marnotrawny
• божая іскра → iskra boża
• бочка з порахам → beczka prochu
• браць на веру → brać na wiarę
• браць ногі на плечы / браць ногі ў рукі → brać nogi za pas
• будаваць паветраныя замкі → budować zamki na piasku, budować zamki na lodzie
• бура ў шклянцы вады → burza w szklance wody
• быць на бюлетэні → być na L4
• быць на нажах → być na noże
• быць на сёмым небе → być w siódmym niebie
• быць у цэнтры ўвагі → być w centrum uwagi
• бяздонная бочка → beczka bez dna

В

• вадзіць за нос → wodzić za nos
• ведаць сваё месца → znać swoje miejsce
• верыць на слова → wierzyć na słowo
• вецер гуляе ў кішэні → mieć pustą kieszeń, mieć puste kieszenie
• вісець на тэлефоне → wisieć na telefonie
• вісець на хвасце → siedzieć na ogonie
• воўк у авечай шкуры → wilk w owczej skórze
• воўкам глядзець → patrzeć wilkiem
• воўчы апетыт → wilczy apetyt
• воўчы білет / воўчы пашпарт → wilczy bilet
• выкідаць грошы на вецер → wyrzucać pieniądze w błoto, wyrzucać pieniądze przez okno
• выкінуць дурасць з галавы → nabrać rozumu, nauczyć się rozumu
• выкінуць з галавы → wyrzucić z głowy
• выкінуць з памяці‎ → wyrzucić z pamięci
• выкінуць з сэрца → wyrzucić z serca
• выкінуць на вуліцу → wyrzucić na ulicę, wyrzucić na bruk

Г

• гады ў рады → bardzo rzadko
• галава закруцілася → przewrócić się w głowie
• галава сям'і → głowa rodziny
• галава як рэшата → dziurawa pamięć, kurza pamięć
• гарачая галава → gorąca głowa
• гарматнае мяса → mięso armatnie
• гарохавы вянок → grochowy wianek, czarna polewka, rekuza
• глухі як пень → głuchy jak pień
• глытаць слёзы → połykać łzy
• глытаць слінку / глытаць сліну → przełykać ślinkę
• глытаць словы → połykać słowa
• глядзець з-пад ілба → patrzeć spode łba, spoglądać spode łba, patrzeć bykiem, spoglądać bykiem
• глядзець праз пальцы → patrzeć przez palce
• глядзець праз ружовыя акуляры → patrzeć przez różowe okulary
• глядзець са сваёй званіцы → oceniać coś tylko ze swojego punktu widzenia
• глядзець смерці ў вочы → patrzeć śmierci w oczy, zaglądać śmierci w oczy
• голы як бізун / голы як стары венік → goły jak święty turecki, biedny jak mysz kościelna
• гордзіеў вузел → węzeł gordyjski
• губляць глебу пад нагамі → tracić grunt pod nogami
• гульня не варта свечак → gra niewarta świeczki
• гульня слоў → gra słów
• гуляць з агнём → igrać z ogniem
• гуляць у ката і мышку → bawić się w kotka i myszkę

Д

• да апошняй кроплі крыві → do ostatniej kropli krwi
• да хваробы → do cholery, od cholery, do diabła, do licha
• дагары нагамі → do góry nogami
• далікатны пол → słaba płeć
• дах над галавой → dach nad głową
• даць дуба → wyciągnąć nogi, wyciągnąć kopyta, kopnąć w kalendarz, odwalić kitę
• даць у лапу → dać w łapę
• даць шчодрай рукой → dać lekką ręką, dać ciepłą ręką
• дварцовы пераварот → przewrót pałacowy
• дзесятая вада на кісялі → dziesiąta woda po kisielu
• дзіравая памяць / дзіравая галава → dziurawa pamięć
• дзякаваць богу → dziękować Bogu
• дзякуй богу → dzięki Bogu
• дзяліць шкуру незабітага мядзведзя → dzielić skórę na niedźwiedziu
• другая маладосць → druga młodość
• дрыжаць за сваю шкуру → drżeć o swoją skórę, bać się o swoją skórę
• дурны як бот / дурны як пень / дурны як баран → głupi jak but

Е

• егіпецкая кара‎ → plaga egipska
• ехаць зайцам → jechać na gapę

Ж

• жартаваць з агнём → igrać z ogniem
• жоўты дом → zakład dla obłąkanych, dom bez klamek
• жывое серабро → żywe srebro (rtęć)
• жывы труп → żywy trup
• жыць як кошка з сабакам / жыць як кот з сабакам → żyć jak pies z kotem

З

• з агню ды ў полымя / з пекла ды ў агонь / з дажджу пад рыну / з холаду ў мароз → z deszczu pod rynnę
• з вышыні птушынага палёту / з птушынага палёту → z lotu ptaka
• з галавы да ног / з ног да галавы / з галавы да пят → od stóp do głów
• з дурнога розуму → z głupoty, przez głupotę
• з калыскі → od kołyski, od kolebki
• з пятага на дзесятае → piąte przez dziesiąte
• з торбай ісці → iść z torbami, pójść z torbami
• за дзякуй → za dziękuję, za darmo
• за царом Гарохам → za króla Ćwieczka
• забаронены плод → zakazany owoc
• заглядаць у бутэльку → zaglądać do butelki
• заглядаць у чарку → zaglądać do kieliszka
• загнаць у казіны рог → zapędzić w kozi róg
• загнаць у труну / загнаць у дамавіну / загнаць у магілу → wpędzić do grobu
• задраць капыты → wyciągnąć kopyta
• залатая сярэдзіна → złoty środek
• заліць за скуру сала → zalać sadła za skórę
• замазваць вочы → mydlić oczy
• замарыць чарвяка, замарыць чарвячка → przegryźć, przekąsić nieco
• зарасці граззю → zarosnąć brudem
• заснуць вечным сном → zasnąć snem wiecznym
• заснуць навекі → zasnąć na wieki
• заснуць назаўсёды → zasnąć na zawsze
• зацішша перад бурай → cisza przed burzą
• збіць з панталыку → zbić z pantałyku
• збіць на горкі яблык → zbić na kwaśne jabłko
• зваліцца як снег на галаву → spaść jak grom z jasnego nieba
• звесці канцы з канцамі / звесці канец з канцамі → wiązać koniec z końcem
• згарэць ад сораму → spalić się ze wstydu, spłonąć ze wstydu
• здаровы як бык → zdrowy jak byk
• злавіць на слове → złapać za słowo, złapać za słówko
• змыць галаву → zmyć głowę
• змяшаць з граззю → zmieszać z błotem
• знайсці агульную мову → znaleźć wspólny język
• знацца як свіння на саладзінах → znać się jak świnia na gwiazdach, znać się jak świnia na pietruszce
• знацца як свіння ў апельсінах → znać się jak świnia na gwiazdach, znać się jak świnia na pietruszce
• знаць сваё месца → znać swoje miejsce
• знікнуць як камень у ваду → zniknąć jak kamień w wodzie
• зняць маску → zdjąć maskę

І

• іграць на нервах → grać na nerwach
• ірваць жылы → wypruwać żyły
• ірваць кішкі → wypruwać flaki, wypruwać bebechy
• ісці круглым выдатнікам → uczyć się na samych piątkach
• ісці на дно → iść na dno
• ісці супраць цячэння → iść pod prąd, płynąć pod prąd
• ісці па лініі найменшага супраціўлення → iść po linii najmniejszego oporu
• ісці пад вянок → stawać na ślubny kobierzec
• ісці поўным ходам → iść pełną parą
• ісці ўгару → iść w górę
• ісці як па масле → iść jak po maśle

К

• калі рак свісне → jak rak świśnie a ryba piśnie
• калос на гліняных нагах → kolos na glinianych nogach
• каменнае сэрца → serce z kamienia
• камень з сэрца зваліўся / камень з сэрца спаў → kamień spadł z serca
• карона з галавы не зваліцца / карона з галавы не спадзе → korona z głowy nie spadnie
• картачны домік → domek z kart
• качацца са смеху → tarzać się ze śmiechu, pokładać się ze śmiechu
• кашэчы канцэрт → kocia muzyka
• кідаць словы на вецер → rzucać słowa na wiatr
• кланяцца ў пояс → kłaniać się w pas
• класціся спаць з курамі → kłaść się spać z kurami, chodzić spać z kurami
• колеравая слепата → kolorowa ślepota (daltonizm)
• кракадзілавы слёзы → krokodyle łzy
• крок за крокам → krok za krokiem, krok po kroku
• кропля ў моры → kropla w morzu
• круціць носам → kręcić nosem
• круціць раман → kręcić z kimś, flirtować, romansować
• куды вочы глядзяць → dokąd oczy poniosą, gdzie oczy poniosą
• куды папала → gdzie popadnie, gdzie popadło, byle gdzie
• купіць ката ў мяшку → kupić kota w worku
• курыная слепата → kurza ślepota

Л

• лавіць на слове → łapać za słowa, łapać za słówka, chwytać za słowa, chwytać za słówka
• ламаць галаву → łamać sobie głowę
• ламаць коп'і → kruszyć kopie
• лебядзіная песня → łabędzi śpiew
• лёгкі хлеб‎ → lekki chleb
• літара ў літару → bardzo dokładnie, literalnie, litera w literę
• літара закону → litera prawa
• літаратурны парабак‎ → murzyn, ghostwriter
• ліха ведае → licho wie
• лоб у лоб → twarzą w twarz, oko w oko
• людзі добрай волі → ludzie dobrej woli

М

• майстар на ўсе рукі → złota rączka
• манна нябесная → manna z nieba
• марскі воўк → wilk morski
• масла масленае → masło maślane
• медны лоб → zakuty łeb, uparciuch, kozioł
• мець галаву на плечах → mieć głowę na karku
• мець мухі ў носе → mieć muchy w nosie
• мець свае вочы і вушы → mieć swoje oczy i uszy
• мядзведжая паслуга → niedźwiedzia przysługa
• мядовы месяц → miodowy miesiąc
• мякка кажучы → delikatnie mówiąc

Н

• на вагу золата → na wagę złota
• на злом галавы / на злом карку → na łeb na szyję, na złamanie karku
• на кожным кроку → na każdym kroku
• на край свету → na kraj świata
• на мой розум → na mój rozum
• на мой дурны розум / на маю дурную галаву → na mój głupi rozum
• на поўных парусах → na pełnych żaglach
• на ўсю Іванаўскую → z całych sił, z całej mocy, wniebogłosy
• набіць кішэнь → nabić kabzę, nabić sobie kabzę
• называць рэчы сваімі імёнамі → nazywać rzeczy po imieniu
• нарадзіцца пад шчаслівай зоркай → urodzić się pod szczęśliwą gwiazdą
• насіць ваду ў рэшаце → czerpać wodę rzeszotem, czerpać wodę sitem, czerpać wodę przetakiem
• насіць на руках → nosić na rękach
• не адпавядаць ісціне → mijać się z prawdą
• не верыць сваім вачам → nie wierzyć swoim oczom, nie wierzyć własnym oczom
• не верыць сваім вушам → nie wierzyć swoim uszom, nie wierzyć własnym uszom
• не кіем дык палкай → nie kijem, to pałką
• не лыкам шыты → nie w ciemię bity
• не мець сэрца → nie mieć serca
• не на жыццё, а на смерць → na śmierć i życie
• не першай маладосці → nie pierwszej młodości
• несці крыж → nieść krzyż, dźwigać krzyż
• ні бэ, ні мэ, ні кукарэку → ani be, ani me, ani kukuryku
• ні да танца, ні да ружанца → ani do tańca, ani do różańca, ni do tańca, ni do różańca
• ні за якія грошы → za żadne pieniądze, za żadne skarby, za żadne skarby świata
• ні на ёту → ni na jotę
• ні на крок → ani o krok
• ні складу, ні ладу → bez ładu i składu
• ні ў зуб нагой → ni w ząb
• няма дурных! → nie ma głupich!

П

• па знаёмству → po znajomości
• павесіць нос на квінту → spuścić nos na kwintę
• пад адным дахам / пад адной страхой → pod jednym dachem
• пад хмелем / пад хмяльком → po pijanemu, na cyku
• падаць духам → padać na duchu / upadać na duchu
• падлажыць свінню / падсунуць свінню → podłożyć świnię
• падмазаць лапу → dać w łapę, posmarować
• падняць вочы → podnieść oczy, podnieść wzrok
• падняць руку → podnieść rękę
• падрэзаць крылы / падрэзаць крыле → podciąć skrzydła
• падтуліць хвост → podkulić ogon, skulić ogon
• пайсці з дымам → pójść z dymem
• пайсці пад вянец → stanąć na ślubnym kobiercu
• пайшоў на хуй → wulg. spierdalaj, idź w pizdu
• паказаць, дзе ракі зімуюць → pokazać, gdzie raki zimują
• палажыўшы руку на сэрца → z ręką na sercu
• пальма першынства → palma pierwszeństwa
• пальцам не крануць → palcem nie kiwnąć
• памерці пад нажом → umrzeć pod nożem
• паміж молатам і кавадлам → między młotem a kowadłem
• паміраць са смеху / паміраць з рогату → umierać ze śmiechu
• паплаціць жыццём → zapłacić życiem
• паслаць кулю ў малако → trafić kulą w płot, spudłować
• патрэбен як у мосце дзірка → potrzebny jak dziura w moście
• пацалаваць клямку → pocałować klamkę
• пацалунак Юды → pocałunek Judasza
• пераліваць з пустога ў парожняе → przelewać z pustego w próżne
• перакаваць мячы на аралы → przekuć miecze na lemiesze
• пісаць як курыца лапай → pisać jak kura pazurem
• плаваць як сыр у масле → żyć jak pączek w maśle
• плакаць як бабёр → płakać jak bóbr
• плаціць той жа манетай → odpłacać taką samą monetą
• плесці смалянога дуба / плесці з дуба вецце → pleść duby smalone
• плысці па цячэнню → płynąć z prądem, płynąć z nurtem
• прадаць чорту душу → zaprzedać duszę diabłu
• праліваць кроў → przelewać krew
• прамокнуць да ніткі → zmoknąć do suchej nitki
• прапасці як камень у ваду → przepaść jak kamień w wodę
• прасіць рукі → prosić o rękę
• проста з моста → 1) ni z tego, ni z owego; 2) prosto z mostu
• прыгожы пол → płeć piękna
• прыгрэць гадзюку на сваіх грудзях / прыгрэць змяю на сваіх грудзях → wyhodować żmiję na własnym łonie / wyhodować żmiję na własnej piersi
• прымаць за чыстую манету → przyjmować za dobrą monetę, brać za dobrą monetę
• пускаць словы на вецер → rzucać słowa na wiatr
• пусціць з дымам → puścić z dymem
• пусціць сабе кулю ў лоб → strzelić sobie w łeb, kropnąć sobie w łeb, palnąć sobie w łeb, trzasnąć sobie w łeb
• пусціць у царства нябеснае → wyprawić na tamten świat, zabić
• пытанне жыцця і смерці → sprawa życia i śmierci
• пятае кола ў возе → piąte koło u wozu
• пятае цераз дзесятае → piąte przez dziesiąte

Р

• рабіць вясёлую міну пры дрэннай гульні → robić dobrą minę do złej gry
• рабіць з камара каня / рабіць з мухі слана → robić z muchy słonia, robić z igły widły
• рабіць як чорны вол → harować jak wół
• разбірацца як свіння на саладзінах → znać się jak świnia na gwiazdach, znać się jak świnia na pietruszce
• разменьвацца на дробязі → rozmieniać się na drobne
• рай зямны → raj na ziemi
• разбірацца як свіння ў апельсінах → znać się jak świnia na gwiazdach, znać się jak świnia na pietruszce
• раскрыць вочы → otworzyć oczy
• расці як грыбы пасля дажджу → rosnąć jak grzyby po deszczu
• расці як на дражджах → rosnąć jak na drożdżach
• ратаваць сваю шкуру → ratować swoją skórę / ratować własną skórę
• рука руку мые → ręka rękę myje
• рукой падаць → na wyciągnięcie ręki, o rzut kamieniem

С

• Садом і Гамора → Sodoma i Gomora
• сагнаць смагу → ugasić pragnienie
• саламонава рашэнне → salomonowy wyrok
• свой хлопец → swój chłop
• скінуць маску → zrzucić maskę
• скура ды косці → skóra i kości
• слабы пол → słaba płeć
• слава богу → chwała Bogu
• смяяцца праз слёзы → śmiać się przez łzy
• спаліць свае караблі / спаліць масты за сабой / спаліць масты → spalić za sobą mosty
• спаць вечным сном → spać snem wiecznym, spoczywać snem wiecznym
• спаць мёртвым сном → spać jak zabity, spać jak kamień
• спаць сном праведніка → spać snem sprawiedliwego
• спаць як заяц → spać jak zając
• стары верабей / стрэляны верабей → stary wróbel
• стары халасцяк → stary kawaler
• стары хрэн → stary piernik, stary grzyb
• стаяць адной нагой у магіле → stać nad grobem‎, być jedną nogą na tamtym świecie‎
• страусавая палітыка → strusia polityka
• стрымаць сваё слова → dotrzymać słowa
• судны дзень / судны час → sądny dzień
• сунуць у лапу → dać w łapę
• схапіць Бога за бараду → złapać Pana Boga za nogi
• сыпаць бісер перад свіннямі / сыпаць перлы перад свіннямі → rzucać perły przed wieprze
• сэрца кроўю абліваецца → serce krwią się zalewa
• сядзець на чамаданах → siedzieć na walizkach
• сядзець паміж двух крэслаў → siedzieć na dwóch stołkach
• сядзець у даўгах па вушы → siedzieć po uszy w długach / tkwić w długach po uszy
• сядзець як мыш пад мятлою / сядзець як мыш пад венікам → siedzieć jak mysz pod miotłą
• сядзець як на іголках → siedzieć jak na szpilkach

Т

• таварыш па барацьбе → towarzysz broni
• тварам у твар → twarzą w twarz
• толькі цераз мой труп → po moim trupie
• траціць глебу пад нагамі → tracić grunt pod nogami
• трымацца за спадніцу → trzymać się spódnicy
• трымацца рукамі і зубамі → trzymać się rękami i nogami
• трымаць галаву высока → nosić głowę wysoko
• трымаць кулакі → trzymać kciuki
• трымаць на адлегласці → trzymać na dystans
• трымаць руку на пульсе → trzymać rękę na pulsie
• трымаць язык за зубамі → trzymać język za zębami
• туці фруці → bara-bara

У

• у каламутнай вадзе рыбу лавіць → łowić ryby w mętnej wodzie
• у цане → w cenie
• увассаць з малаком мацеры / увассаць з малаком маці / усмактаць з малаком мацеры / увассаць з малаком маці / усмактаць з малаком маці → wyssać z mlekiem matki
• узброены да зубоў → uzbrojony po zęby
• узяць Бога за бараду → złapać Pana Boga za nogi
• узяць быка за рогі → wziąć byka za rogi
• узяць сябе ў рукі‎ → wziąć się w garść
• узяць у абарот → wziąć w obroty
• уміраць з рогату / уміраць са смеху → umierać ze śmiechu
• устаць з левай нагі → wstać lewą nogą
• утаптаць у гразь → wdeptać w błoto, wdeptać w ziemię
• ухапіць Бога за бараду → złapać Pana Boga za nogi

Ў

• ўдар ніжэй пояса → cios poniżej pasa

Ф

• Фама няверны → niewierny Tomasz
• філасофскі камень → kamień filozoficzny

Х

• хадзіць па людзях → chodzić po prośbie, chodzić od drzwi do drzwi
• хадзячая энцыклапедыя → chodząca encyklopedia
• халера ведае → cholera wie
• хвіліна ў хвіліну → co do minuty
• хоць куды → co się zowie, jak się patrzy

Ц

• цёмна хоць вока выкалі → ciemno, choć oko wykol
• цягнуцца як смоўж → wlec się jak ślimak, poruszać się jak ślimak, posuwać się jak ślimak
• цягнуць за вушы → ciągnąć za uszy
• цягнуць за язык → ciągnąć za język
• цягнуць ката за хвост → zanudzać
• цяжкі хлеб → ciężki kawałek chleba
• цялячае захапленне → cielęcy zachwyt
• цярпець холад і голад → cierpieć chłód i głód

Ч

• чароўны пол → płeć piękna
• чорная біржа → czarny rynek
• чорная няўдзячнасць → czarna niewdzięczność
• чорны рынак → czarny rynek
• чорны як смала → czarny jak smoła
• чорным па белым → czarno na białym

Ш

• шапачнае знаёмства → znajomość z widzenia
• шукаць ветру ў полі → szukać wiatru w polu

Я

• як аб сцяну гарохам / як у сцяну гарохам, як аб сценку гарохам, як у сценку гарохам → jak grochem o ścianę
• як гром з яснага неба → jak grom z jasnego nieba
• як дзве кроплі вады → jak dwie krople wody
• як кот наплакаў → tyle, co kot napłakał
• як скрозь зямлю праваліцца → zapaść się pod ziemię
• як у аптэцы → z aptekarską dokładnością
• як у Бога за пазухай / як у Бога за печкай / як у Хрыста за пазухай → jak u Pana Boga za piecem

    (do góry strony)