Aneks:Język starogrecki - deklinacja II
Deklinacja II (zwana też deklinacją -o) zawiera głównie rzeczowniki rodzaju męskiego, które w Nom. sg. mają zakończenie -ος oraz rzeczowniki rodzaju nijakiego, które w Nom. sg. mają zakończenie -ον. Wszystkie rzeczowniki tej deklinacji w Gen. sg. mają zakończenie -ου.
Rzeczowniki rodzaju męskiego II deklinacji
edytujOdmiana rzeczownika ἀδελφός, -οῦ, ὁ:
| liczba pojedyncza singularis |
liczba mnoga pluralis | |
|---|---|---|
| mianownik nominativus |
-ος ἀδελφός |
-οι ἀδελφοί |
| dopełniacz genetivus |
-ου ἀδελφοῦ |
-ων ἀδελφῶν |
| celownik dativus |
-ῳ ἀδελφῷ |
-οις ἀδελφοῖς |
| biernik accusativus |
-ον ἀδελφόν |
-ους ἀδελφούς |
| wołacz vocativus |
-ε ἀδελφέ |
-οι ἀδελφοί |
Voc. sg. ma zakończenie -ε, inaczej niż w innych deklinacjach, gdzie Nom. = Voc.
Rzeczowniki rodzaju nijakiego II deklinacji
edytujOdmiana rzeczownika τέκνον, -ου, τό:
| liczba pojedyncza singularis |
liczba mnoga pluralis | |
|---|---|---|
| mianownik nominativus |
-ον τέκνον |
-α τέκνα |
| dopełniacz genetivus |
-ου τέκνου |
-ων τέκνων |
| celownik dativus |
-ῳ τἐκνῳ |
-οις τέκνοις |
| biernik accusativus |
-ον τέκνον |
-α τέκνα |
| wołacz vocativus |
-ον τέκνον |
-α τέκνα |
W rzeczownikach rodzaju nijakiego, podobnie jak w łacinie, obowiązuje zasada Nom. = Acc. = Voc.
Nomina contracta (rzeczowniki ściągane) II deklinacji
edytujNieliczna grupa rzeczowników zakończonych na -οος lub -εον kontrahuje (ściąga) samogłoski według poniższych zasad:
- ο + ε → ου
- ο + ο → ου
- ο + ου → ου
- ο + οι → οι
- ο + ω → ω
- ε + ο → ου
- ε + ου → ου
- ε + οι → οι
- ε + ω → ω
Akcent tych rzeczowników jest zawsze perispomenon, z wyjątkiem rzeczowników złożonych z przyimkiem (np. περι-, rzeczownik περίπλους), które mają akcent paroxytonon.
Odmiana rzeczownika πλοῦς, -οῦ, ὁ:
| liczba pojedyncza singularis |
liczba mnoga pluralis | |
|---|---|---|
| mianownik nominativus |
-oυς πλοῦς |
-οι πλοῖ |
| dopełniacz genetivus |
-ου πλοῦ |
-ων πλῶν |
| celownik dativus |
-ῳ πλῷ |
-οις πλοῖς |
| biernik accusativus |
-ουν πλοῦν |
-ους πλοῦς |
| wołacz vocativus |
-ου πλοῦ |
-οι πλοῖ |
Odmiana rzeczownika ὀστοῦν, -οῦ, τό:
| liczba pojedyncza singularis |
liczba mnoga pluralis | |
|---|---|---|
| mianownik nominativus |
-ουν ὀστοῦν |
-α ὀστᾶ |
| dopełniacz genetivus |
-ου ὀστοῦ |
-ων ὀστῶν |
| celownik dativus |
-ῳ ὀστῷ |
-οις ὀστοῖς |
| biernik accusativus |
-ουν ὀστοῦν |
-α ὀστᾶ |
| wołacz vocativus |
-ουν ὀστοῦν |
-α ὀστᾶ |
Deklinacja attycka
edytujRzeczowniki zakończone na -ηος lub -ηον podlegają wymianie jakościowej -ηο- na -εω-, zatem rzeczowniki deklinacji attyckiej mają zakończenia -ως (rodzaj męski) lub -ων (rodzaj nijaki). Tematowe -ω- „pochłania” samogłoski wszystkich końcówek z wyjątkiem joty, która jest zapisywana jako jota subscriptum.
Akcent rzeczowników deklinacji attyckiej pozostaje na tej samej samogłosce, na której stał w Nom. sg. bez względu na zasady akcentowania.
Odmiana rzeczownika νεώς, -ώ, ὁ (temat νηο- przeszedł w νεω-, a potem νεω-ος w νεώς):
| liczba pojedyncza singularis |
liczba mnoga pluralis | |
|---|---|---|
| mianownik nominativus |
-ως νεώς |
-ῳ νεῴ |
| dopełniacz genetivus |
-ω νεώ |
-ων νεών |
| celownik dativus |
-ῳ νεῴ |
-ῳς νεῴς |
| biernik accusativus |
-ων νεών |
-ως νεώς |
| wołacz vocativus |
-ως νεώς |
-ῳ νεῴ |
Odmiana rzeczownika ἀνώγεων, -ω, τό (temat ανωγηο- przeszedł w ανωγεω-, a potem ανωγεω-ον w ἀνώγεων):
| liczba pojedyncza singularis |
liczba mnoga pluralis | |
|---|---|---|
| mianownik nominativus |
-ωv ἀνώγεων |
-ω ἀνώγεω |
| dopełniacz genetivus |
-ω ἀνώγεω |
-ων ἀνώγεων |
| celownik dativus |
-ῳ ἀνώγεῳ |
-ῳς ἀνώγεῳς |
| biernik accusativus |
-ωv ἀνώγεων |
-ω ἀνώγεω |
| wołacz vocativus |
-ωv ἀνώγεων |
-ω ἀνώγεω |