Aneks:Język rosyjski - koniugacje
We współczesnym języku rosyjskim wyróżnia się dwie koniugacje, które oznacza się tradycyjnie cyframi rzymskimi – koniugację I i koniugację II.
Koniugacja I edytuj
Koniugacja I obejmuje czasowniki zakończone na: -еть, -ать, -оть, -уть, -ять, -ыть, -ть i kilka czasowników zakończonych na -ить: брить, стели́ть, почи́ть, зи́ждиться, зы́биться, бить, вить, лить, пить, шить, гнить, жить, зы́бить, -шибить (ушиби́ть, ошиби́ться) oraz czasowniki od nich utworzone.
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| bezokolicznik | рабо́тать | |
| 1. os. | ~у / ~ю рабо́таю |
~ем / ~ём рабо́таем |
| 2. os. | ~ешь / ~ёшь рабо́таешь |
~ете / ~ёте рабо́таете |
| 3. os. | ~ет / ~ёт рабо́тает |
~ут / ~ют рабо́тают |
Koniugacja II edytuj
- czasowniki zakończone na -ить (oprócz: брить, стели́ть, почи́ть, бре́зжить, зи́ждиться, вить, бить, лить, пить, шить, гнить, жить, зы́бить, ошиби́ться oraz oprócz czasowników od nich utworzonych);
- niektóre czasowniki zakończone na -еть: блесте́ть, боле́ть (o części ciała), веле́ть, верте́ть, ви́деть, висе́ть, гляде́ть, горе́ть, греме́ть, гуде́ть, гунде́ть, дуде́ть, зави́сеть, звене́ть, зреть (patrzeć), зуде́ть, кипе́ть, кише́ть, копте́ть, корпе́ть, кряхте́ть, лете́ть, ненави́деть, оби́деть, пыхте́ть, свербе́ть, свиристе́ть, свисте́ть, сиде́ть, сипе́ть, скорбе́ть, скрипе́ть, смерде́ть, смотре́ть, сопе́ть, тарахте́ть, терпе́ть, хоте́ть (oprócz 2 os. lp przysz.), храпе́ть, хрусте́ть, шелесте́ть, шипе́ть, шуме́ть (oraz czasowniki od nich utworzone);
- niektóre czasowniki zakończone na -ать: бежа́ть (wyjątek: бегу́, бегу́т), бренча́ть, брюзжа́ть, бурча́ть, вереща́ть, визжа́ть, ворча́ть, гнать, дребезжа́ть, дыша́ть, держа́ть, дрожа́ть, жужжа́ть, журча́ть, звуча́ть, крича́ть, лежа́ть, молча́ть, мчать, мыча́ть, пища́ть, рыча́ть, слы́шать, спать, стуча́ть, торча́ть, треща́ть, урча́ть, фырча́ть, шурша́ть, шкварча́ть (oraz czasowniki od nich utworzone);
- niektóre czasowniki zakończone na -ять: стоя́ть, боя́ться;
- pozostałe czasowniki z nieakcentowanymi zakończeniami osobowymi należą do koniugacji I.
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| bezokolicznik | учи́ть | |
| 1. os. | ~у / ~ю учу́ |
~им у́чим |
| 2. os. | ~ишь у́чишь |
~ите у́чите |
| 3. os. | ~ит у́чит |
~ят / ~ат у́чат |
Czasowniki nieregularne edytuj
Kilka czasowników ma nietypową (archaiczną) dla czasowników I i II koniugacji odmianę. Są to czasowniki: дать, есть, созда́ть, быть, надое́сть (oraz czasowniki od nich utworzone: съесть, пое́сть, воссозда́ть itp.).
Niektóre czasowniki są czasownikami nieregularnie sprzężonymi, to znaczy mają częściowo formy I, a częściowo II koniugacji. Są to czasowniki бежа́ть, хоте́ть. Dozwolone jest stosowanie dwojakich form:
i wiele innych. We współczesnych słownikach i leksykonach czasownik бре́зжить należy już do koniugacji II, wcześniej miał formy I koniugacji.