Aneks:Język rosyjski - koniugacje
We współczesnym języku rosyjskim wyróżnia się dwie koniugacje, które oznacza się tradycyjnie cyframi rzymskimi – koniugację I i koniugację II.
Koniugacja IEdytuj
Koniugacja I obejmuje czasowniki zakończone na: -еть, -ать, -оть, -уть, -ять, -ыть, -ть i kilka czasowników zakończonych na -ить: брить, стелить, почить, зиждиться, зыбиться, бить, вить, лить, пить, шить, гнить, жить, зыбить, -шибить (ушибить, ошибиться) oraz czasowniki od nich utworzone.
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
bezokolicznik | рабо́тать | |
1. os. | ~у / ~ю рабо́таю |
~ем / ~ём рабо́таем |
2. os. | ~ешь / ~ёшь рабо́таешь |
~ете / ~ёте рабо́таете |
3. os. | ~ет / ~ёт рабо́тает |
~ут / ~ют рабо́тают |
Koniugacja IIEdytuj
- czasowniki zakończone na -ить (oprócz: брить, стелить, почить, брезжить, зиждиться, вить, бить, лить, пить, шить, гнить, жить, зыбить, ошибиться oraz oprócz czasowników od nich utworzonych);
- niektóre czasowniki zakończone na -еть: блестеть, болеть (o części ciała), велеть, вертеть, видеть, висеть, глядеть, гореть, греметь, гудеть, гундеть, дудеть, зависеть, звенеть, зреть (patrzeć), зудеть, кипеть, кишеть, коптеть, корпеть, кряхтеть, лететь, ненавидеть, обидеть, пыхтеть, свербеть, свиристеть, свистеть, сидеть, сипеть, скорбеть, скрипеть, смердеть, смотреть, сопеть, тарахтеть, терпеть, хотеть (oprócz 2 os. lp przysz.), храпеть, хрустеть, шелестеть, шипеть, шуметь (oraz czasowniki od nich utworzone);
- niektóre czasowniki zakończone na -ать: бежать (wyjątek: бегу, бегут), бренчать, брюзжать, бурчать, верещать, визжать, ворчать, гнать, дребезжать, дышать, держать, дрожать, жужжать, журчать, звучать, кричать, лежать, молчать, мчать, мычать, пищать, рычать, слышать, спать, стучать, торчать, трещать, урчать, фырчать, шуршать, шкварчать (oraz czasowniki od nich utworzone);
- niektóre czasowniki zakończone na -ять: стоять, бояться;
- pozostałe czasowniki z nieakcentowanymi zakończeniami osobowymi należą do koniugacji I.
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
bezokolicznik | учи́ть | |
1. os. | ~у / ~ю учу́ |
~им у́чим |
2. os. | ~ишь у́чишь |
~ите у́чите |
3. os. | ~ит у́чит |
~ят / ~ат у́чат |
Czasowniki nieregularneEdytuj
Kilka czasowników ma nietypową (archaiczną) dla czasowników I i II koniugacji odmianę. Są to czasowniki: дать, есть, создать, быть, надоесть (oraz czasowniki od nich utworzone: съесть, поесть, воссоздать itp.).
Niektóre czasowniki są czasownikami nieregularnie sprzężonymi, to znaczy mają częściowo formy I, a częściowo II koniugacji. Są to czasowniki бежать, хотеть. Dozwolone jest stosowanie dwojakich form:
i wiele innych. We współczesnych słownikach i leksykonach czasownik брезжить należy już do koniugacji II, wcześniej miał formy I koniugacji.