Aneks:Język islandzki - odmiana rzeczowników mocnych rodzaju męskiego typu (-s, -ar)

íslenska islandzki

Gramatyka języka islandzkiego czasowniki słabe: grupa I – grupa II – grupa III mieszane nieregularne wykaz czasowników mocnych, mieszanych i nieregularnych rodzajniki rzeczowniki m: (-s, -ar) – (-s, -ir) – (-ar, -ir) – nieregularne - słabe ż: (-ar, -ir) – (-ar, -ar) – (-ar, -ur) – nieregularne - słabe n: (-s, --) – słabe liczebniki zaimki osobowe – dzierżawcze – wskazujące

Odmiana rzeczowników mocnych rodzaju męskiego typu (-s, -ar)

Typ (-s, -ar) to najczęściej spotykana deklinacja rzeczowników rodzaju męskiego w języku islandzkim. Charakterystyczna dla tego typu jest końcówka -s w dopełniaczu liczby pojedynczej, chociaż istnieje wyjątek i dla dopełniacza liczby pojedynczej rzeczownik podczas odmiany dostaje końcówkę -ar, natomiast w mianowniku liczby mnogiej rzeczownik dostaje końcówkę -ar.

Obok podstawowego wzoru odmiany tego typu posiada trzy podtypy, w których w czasie odmiany występują pewne oboczności.
Oboczności zachodzą także w rzeczownikach, których temat zakończony jest na a. W celowniku liczby mnogiej to a zamienia się wówczas w ö (jak to ma miejsce w jednym z poniższych przykładów).

Końcówki

	lp nieokr.	lm nieokr.	lp określona	lm określona
M	-ur	-ar	-urinn	-arnir
B	-	-a	-inn	-ana
C	-i	-um	-inum	-unum
D	-s	-a	-sins	-anna

Przykłady

heimur – świat

	lp nieokr.	lm nieokr.	lp określona	lm określona
M	heimur	heimar	heimurinn	heimarnir
B	heim	heima	heiminn	heimana
C	heimi	heimum	heiminum	heimunum
D	heims	heima	heimsins	heimanna

Wyjątek D lp (-ar)

sjór – morze

	lp nieokr.	lm nieokr.	lp określona	lm określona
M	sjór	sjóir	sjórinn	sjóirnir
B	sjó	sjói	sjóinn	sjóina
C	sjó	sjóum	sjónum	sjóunum
D	sjóar	sjóa	sjóarins	sjóanna

Podtypy

Rzeczowniki dwusylabowe zakończone w mianowniku na -ann, -inn, -unn, -all, -ill lub -ull. W sylabach tych występują pewne oboczności w czasie odmiany. Poza tym dodawane są końcówki według wzoru podstawowego (oprócz mianownika liczby pojedynczej). Do tego podtypu należą m.in. następujące rzeczowniki: aftann, arinn, drottinn, jötunn, aðall, gaffall, engill, ferill, lykill, þistill, djöfull, jökull, ígull, öxull.

drottinn – król, władca

	lp nieokr.	lm nieokr.	lp określona	lm określona
M	drottinn	drottnar	drottinninn	drottnarnir
B	drottin	drottna	drottininn	drottnana
C	drottni	drottnum	drottninum	drottnunum
D	drottins	drottna	drottinsins	drottnanna

Niektóre rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -ar lub -ur. Podobnie jak w poprzednim podtypie końcówka ta podlega pewnym obocznościom. Do tego dodawane są końcówki odmiany.

• akur – pole

	lp nieokr.	lm nieokr.	lp określona	lm określona
M	akur	akrar	akurinn	akrarnir
B	akur	akra	akurinn	akrana
C	akri	ökrum	akrinum	ökrunum
D	akurs	akra	akursins	akranna

Niektóre rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -ir. Również tutaj końcówka ta podlega obocznościom, ale występuje ona jedynie w liczbie pojedynczej. Niezależnie od tego dodawane są normalne końcówki odmiany.

• læknir – lekarz, doktor

	lp nieokr.	lm nieokr.	lp określona	lm określona
M	læknir	læknar	læknirinn	læknarnir
B	lækni	lækna	lækninn	læknana
C	lækni	læknum	lækninum	læknunum
D	læknis	lækna	læknisins	læknanna