Aneks:Język islandzki - odmiana rzeczowników mocnych rodzaju męskiego typu (-s, -ar)
íslenska ![]() |
Gramatyka języka islandzkiego
|
Odmiana rzeczowników mocnych rodzaju męskiego typu (-s, -ar)
edytujTyp (-s, -ar) to najczęściej spotykana deklinacja rzeczowników rodzaju męskiego w języku islandzkim. Charakterystyczna dla tego typu jest końcówka -s w dopełniaczu liczby pojedynczej, chociaż istnieje wyjątek i dla dopełniacza liczby pojedynczej rzeczownik podczas odmiany dostaje końcówkę -ar, natomiast w mianowniku liczby mnogiej rzeczownik dostaje końcówkę -ar.
Obok podstawowego wzoru odmiany tego typu posiada trzy podtypy, w których w czasie odmiany występują pewne oboczności.
Oboczności zachodzą także w rzeczownikach, których temat zakończony jest na a. W celowniku liczby mnogiej to a zamienia się wówczas w ö (jak to ma miejsce w jednym z poniższych przykładów).
Końcówki
edytujlp nieokr. | lm nieokr. | lp określona | lm określona | |
---|---|---|---|---|
M | -ur | -ar | -urinn | -arnir |
B | - | -a | -inn | -ana |
C | -i | -um | -inum | -unum |
D | -s | -a | -sins | -anna |
Przykłady
edytujWyjątek D lp (-ar)
edytujPodtypy
edytujRzeczowniki dwusylabowe zakończone w mianowniku na -ann, -inn, -unn, -all, -ill lub -ull. W sylabach tych występują pewne oboczności w czasie odmiany. Poza tym dodawane są końcówki według wzoru podstawowego (oprócz mianownika liczby pojedynczej). Do tego podtypu należą m.in. następujące rzeczowniki: aftann, arinn, drottinn, jötunn, aðall, gaffall, engill, ferill, lykill, þistill, djöfull, jökull, ígull, öxull.
lp nieokr. | lm nieokr. | lp określona | lm określona | |
---|---|---|---|---|
M | drottinn | drottnar | drottinninn | drottnarnir |
B | drottin | drottna | drottininn | drottnana |
C | drottni | drottnum | drottninum | drottnunum |
D | drottins | drottna | drottinsins | drottnanna |
Niektóre rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -ar lub -ur. Podobnie jak w poprzednim podtypie końcówka ta podlega pewnym obocznościom. Do tego dodawane są końcówki odmiany.
lp nieokr. | lm nieokr. | lp określona | lm określona | |
---|---|---|---|---|
M | akur | akrar | akurinn | akrarnir |
B | akur | akra | akurinn | akrana |
C | akri | ökrum | akrinum | ökrunum |
D | akurs | akra | akursins | akranna |
Niektóre rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -ir. Również tutaj końcówka ta podlega obocznościom, ale występuje ona jedynie w liczbie pojedynczej. Niezależnie od tego dodawane są normalne końcówki odmiany.
lp nieokr. | lm nieokr. | lp określona | lm określona | |
---|---|---|---|---|
M | læknir | læknar | læknirinn | læknarnir |
B | lækni | lækna | lækninn | læknana |
C | lækni | læknum | lækninum | læknunum |
D | læknis | lækna | læknisins | læknanna |