Aneks:Język islandzki - odmiana rzeczowników mocnych rodzaju męskiego typu (-ar, -ir)
íslenska ![]() |
Gramatyka języka islandzkiego
|
Odmiana rzeczowników mocnych rodzaju męskiego typu (-ar, -ir)
edytujDo tego typu zalicza się rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na -ur, dla którego charakterystyczne są końcówki: -ar w dopełniaczu liczby pojedynczej oraz -ir w mianowniku liczby mnogiej.
Obok podstawowego wzoru występują trzy podtypy z obocznościami samogłoskowymi.
Końcówki
edytujlp nieokr. | lm nieokr. | lp określona | lm określona | |
---|---|---|---|---|
M | -ur | -ir | -urinn | -irnir |
B | - | -i | -inn | -ina |
C | -i | -um | -inum | -unum |
D | -ar | -a | -arins | -anna |
Przykłady
edytujPodtypy
edytujDo pierwszego podtypu tej odmiany zalicza się wyrazy zawierające w swoim rdzeniu samogłoskę ö, która podlega obocznościom: ö → e, jeżeli w sylabie końcowej znajduje się samogłoska i oraz ö → a, jeżeli w następnej sylabie jest a. Pozostaje natomiast bez zmian, jeżeli sylaba ta zawiera u.
Do tego podtypu należą następujące rzeczowniki: börkur, göltur, köstur, köttur, lögur, mögur, svörður, völtur, vörður, vöxtur, þröstur, örn
lp nieokr. | lm nieokr. | lp określona | lm określona | |
---|---|---|---|---|
M | köttur | kettir | kötturinn | kettirnir |
B | kött | ketti | köttinn | kettina |
C | ketti | köttum | kettinum | köttunum |
D | kattar | katta | kattarins | kattanna |
Drugi podtyp zawiera natomiast rzeczowniki z grupą jö w rdzeniu wyrazu. Zachodzą podobne oboczności jak w poprzednim podtypie: jö → i przed i oraz jö → ja przed a.
Do tego podtypu należą następujące rzeczowniki: björn, fjörður, hjörtur, kjölur, mjöður.
lp nieokr. | lm nieokr. | lp określona | lm określona | |
---|---|---|---|---|
M | fjörður | firðir | fjörðurinn | firðirnir |
B | fjörð | firði | fjörðinn | firðina |
C | firði | fjörðum | firðinum | fjörðunum |
D | fjarðar | fjarða | fjarðarins | fjarðanna |
Trzeci podtyp stanowią rzeczowniki, które w swym temacie zawierają samogłoskę á. W celowniku liczby pojedynczej oraz mianowniku i bierniku liczby mnogiej á zamienia się w æ.
Do tego podtypu należą między innymi rzeczowniki: háttur, þáttur i sláttur
lp nieokr. | lm nieokr. | lp określona | lm określona | |
---|---|---|---|---|
M | háttur | hættir | hátturinn | hættirnir |
B | hátt | hætti | háttinn | hættina |
C | hætti | háttum | hættinum | háttunum |
D | háttar | hátta | háttarins | háttanna |