Aneks:Język fiński - odmiana

Typy deklinacji

Oto lista wyrazów, które reprezentują czterdzieści cztery typy fińskiej deklinacji rzeczowników i przymiotników. Niektóre typy dotyczą jedynie rzeczowników (np. 1.), inne tylko przymiotników (np. 15.), kilka dotyczy obu części mowy (np. 32).
(tabela z odmianą pojawia się po naciśnięciu na numer)

1. valo
2. arvelu
3. autio
4. laatikko
5. rasti
6. sankari
7. ovi
8. nalle
9. kala
10. koira
11. omena
12. herttua
13. katiska
14. korkea
15. suurempi
16. vapaa
17. pää
18. tie
19. sisar
20. rosé
21. parfait
22. nuori
23. lumi
24. susi
25. kansi
26. lapsi
27. veitsi
28. kaksi
29. luistin

30. alaston
31. lämmin
32. hevonen
33. vastaus
34. kalleus
35. koiras
36. mies
37. ohut
38. kevät
39. kahdeksas
40. pahin
41. kuollut
42. hame
43. vasen
44. helium

Typy koniugacji

1. muistaa
2. soutaa
3. huutaa
4. haastaa
5. kasvaa
6. taitaa
7. koskea
8. lähteä
9. tuntea
10. toimia
11. sanoa
12. asua
13. voida
14. saada
15. juoda

16. käydä
17. nousta
18. tulla
19. purra
20. panna
21. tarvita
22. juosta
23. tehdä
24. salata
25. parata
26. huonota
27. erota
28. haluta
29. vanheta
30. katketa

31. selvitä
32. tupakoida
33. hohkaa
34. vipajaa

Wymiana stóp

Dodatkowo rdzenie rzeczowników i czasowników w każdym typie odmiany mogą ulegać różnym alternacjom spółgłoskowym (tzw. "wymianie stóp").
Tym alternacjom podlegają wyłącznie spółgłoski zwarte [p t k], gdy pojawiają się w ostatniej sylabie rdzenia. Spółgłoski geminowane wymieniają się na krótkie (np. liikkua → liikun), a krótkie podlegają zmianom jakościowym bądź zupełnie znikają (kalpa → kalvan, hakea → haen).
(w Wikipedii znajduje się więcej informacji na ten temat)

A

kk : k

takki : takin
liikkua : liikun

k : kk

hake : hakkeen
pakata : pakkaan

B

pp : p

kaappi : kaapin
hyppiä : hypin

p : pp

opas : oppaan
napata : nappaan

C

tt : t

tyttö : tytön
saattaa : saatan

t : tt

kate : katteen
mitata : mittaan

D

k : –

hakea : haen
liukua : liu'un
reikä : reiän

– : k

aie : aikeen
maata : makaan

E

p : v

sopu : sovun
viipyä : viivyn

v : p

taive : taipeen
levätä : lepään

F

t : d

satu : sadun
pitää : pidän

d : t

keidas : keitaan
kohdata : kohtaan

G

nk : ng [ŋk : ŋŋ]

aurinko : auringon
tunkea : tungen

ng : nk [ŋŋ : ŋk]

rengas : renkaan
hangata : hankaan

H

mp : mm

kumpi : kumman
empiä : emmin

mm : mp

lumme : lumpeen
kammata : kampaan

I

lt : ll

ilta : illan
yltää : yllän

ll : lt

sivellin : siveltimen
vallata : valtaan

J

nt : nn

hento : hennon
myöntää : myönnän

nn : nt

vanne : vanteen
rynnätä : ryntään

K

rt : rr

virta : virran
kertoa : kerron

rr : rt

porras : portaan
verrata : vertaan

L

k : j

arki : arjen
särkeä : särjen

j : k

hylje : hylkeen
rohjeta : rohkenen

M

k : v

suku : suvun

Harmonia wokaliczna

Język fiński jest przykładem języka z harmonią samogłosek. Oznacza to, że samogłoski każdego dodawanego do rdzenia morfemu ulegają asymilacji z samogłoskami rdzenia, przy czym jest to asymilacja odległa – dotyczy głosek nie sąsiadujących ze sobą bezpośrednio. Samogłoska w nagłosie wyrazu może spowodować asymilację samogłoski w wygłosie.
W języku fińskim są trzy klasy samogłosek: przednie, tylne i neutralne. Każdej samogłosce przedniej odpowiada samogłoska tylna. Dołączane do słów afiksy muszą zawierać samogłoski tej samej klasy, co rdzeń (lub neutralne).
Nie dotyczy to wyrazów złożonych. Np. wyraz kirjanpitäjä ma zarówno samogłoski tylne, jak i przednie, ale jest złożony z dwóch innych wyrazów: kirja (samogłoski tylne) i pitäjä (samogłoski przednie).
(w Wikipedii jest więcej informacji na ten temat)