שעמען זיך (jidysz)

edytuj
transliteracja:
YIVO: shemen zikh; polska: szemen zich
wymowa:
IPA/ˈʃɛmɛn zix/; IPA[ˈʃɛmən‿zɪx] lub [ˈʃɛmən‿zəx] lub [ˈʃɛmən‿zɐx]
znaczenia:

czasownik zwrotny

(1.1) wstydzić się, krępować się, peszyć się, mieszać się
odmiana:
(1.1) lp איך שעם, דו שעמסט, ער / זי / עס שעמט ‖ lm מיר שעמען, איר שעמט, זיי שעמען ‖ fp האָבן + געשעמט
przykłady:
(1.1) מעגסט זיך שעמען.‏ → Powinieneś się wstydzić.
składnia:
(1.1) שעמען זיך מיטwstydzić się + D. (kogoś, czegoś)
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
czas. פֿאַרשעמען
przym. שעמעדיק, שעמעוודיק
przysł. שעמעדיק, שעמעוודיק
związki frazeologiczne:
שעם זיך אין דײַן ווײַטן האַלדז אַרײַן!‏ → wstydź się!, wstydziłbyś się!, powinieneś się spalić ze wstydu!, czy ty wstydu nie masz?
ניט האָבן מיט וואָס זיך צו שעמעןnie mieć się czego wstydzić, móc się ludziom pokazać
שעמהיטלwstyd, poczucie wstydu[1]
etymologia:
śwn. schemen, por. niem. schämen[2]
uwagi:
nie mylić z: שמען (szemen)słynąć
źródła:
  1.   Yitskhok Niborski, Bernard Vaisbrot, Dictionnaire yiddish-français, Bibliothèque Medem, Paryż 2002, ISBN 2951137273, s. 619.
  2.   Hasło „schämen” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.