שייטל (jidysz) edytuj

 
(1.1) אַ ייִדישקע מיט אַ שייטל
transliteracja:
YIVO: sheytl; polska: szejtl
wymowa:
IPA/ˈʃɛjtl/; IPA[ˈʃɛɪ̯tl̩]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) żyd. peruka noszona tradycyjnie przez zamężne ortodoksyjne Żydówki, szajtł[1][2][3]
(1.2) rzad. przedziałek[1]
odmiana:
(1.1-2) lp שייטל; lm שייטלען lub שייטלעך
przykłady:
(1.1) די ייִדענע ווײַזט אויס אַ פֿרומע, אַן ערלעכע. זי טראָגט אַ שייטל אויפֿן קאָפּ און רעדט מיט גאָט.‏ → Żydówka ta wygląda na pobożną, religijną. Nosi perukę na głowie i rozmawia z Bogiem[4].
składnia:
kolokacje:
(1.1) טראָגן אַ שייטל → nosić perukę
synonimy:
(1.1) שויט
(1.2) שרונט, שטעגעלע
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) פּאַרוק
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. שויט
związki frazeologiczne:
etymologia:
śwn. scheitel[3], por. niem. Scheitelwierzchołek / czubek głowy, przedziałek[5]
uwagi:
(1.2) znaczenie spotykane w tekstach z silnymi wpływami języka niemieckiego, niezalecane w standardowym jidysz[1]
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2   Yitskhok Niborski, Bernard Vaisbrot, Dictionnaire yiddish-français, Bibliothèque Medem, Paryż 2002, ISBN 2951137273.
  2.   Дмитрий Владимирович Тищенко, Идиш-русский словарь, Арт Економі, Kijów 2012 (2019), ISBN 978-617-7289-86-8.
  3. 3,0 3,1 Hasło „scheitel” w: Siegmund A. Wolf, Jiddisches Wörterbuch. Wortschatz des deutschen Grundbestandes der jiddischen (jüdischdeutschen) Sprache mit Leseproben, Helmut Buske, Hamburg 1986, ISBN 3-87118-751-8, s. 168.
  4. שלום־עליכם (Szolem-Alejchem): מאָטל פּייסי דעם חזנס (Motl Pejsi dem chazns).
  5.   Hasło „Scheitel” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.