רבי (jidysz) edytuj

 
(2.1) רבי
transliteracja:
YIVO: rbi; polska: rbi
transkrypcja:
YIVO: lp rebe, lm rebes lub rabeim; polska: lp rebe, lm rebes lub rabeim
wymowa:
IPA/ˈʀɛbɛ/, lm /ˈʀɛbɛs/ lub /ʀaˈbɛim/; IPA[ˈʀɛbə], lm [ˈʀɛbəs] lub [ʀaˈbɛɪm]
znaczenia:

zwrot grzecznościowy

(1.1) … do swojego nauczyciela, do rabina ortodoksyjnego lub chasydzkiego rebe!, nauczycielu!, mistrzu![1][2]
(1.2) … poprzedzający imię starożytnego rabina rabbi, rabin[1]

rzeczownik, rodzaj męski

(2.1) rabin chasydzki, rebe, cadyk[1][2]
(2.2) nauczyciel, zwł. nauczyciel w chederze, mełamed[1][2]
odmiana:
(1.1-2) nieodm.
(2.1-2) lp נאָמ רבי, פּאָס רבינס, ד רבין, אַ רבין ‖ lm רביס / רביים
przykłady:
(2.1) בײַ ר׳ אפֿרים איז דער רבי געווען מער פֿונעם באַשאַפֿער.‏ → Dla reb Efraima rabin znaczył więcej od (samego) Stwórcy[3].
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(2.1) צדיק, גוטער־ייִד
(2.2) לערער, מלמד
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. רבֿ, רבֿל, רביצין, רבנות, רבישאַפֿט, רביסטווע
zdrobn. רבילע, רביניו
przym. רבייִש, רביש, רבניש
wykrz. רבותי, רבותים
grzecz. רב, רבנו
związki frazeologiczne:
רבי־געלטzapłata za naukę w chederze; cena, jaką się płaci za doświadczenie[1]
רבי־ניסלעךorzeszki ziemne[1]
etymologia:
hebr. רבי (rabbi) → mój nauczyciel(u)
uwagi:
  • Słowo to, jako jedno z nielicznych, odmienia się przez przypadki, z następująca wymową w liczbie pojedynczej: rebe, rebns, rebn, rebn[1].
  • por. רב • רבֿ • ראַבינער
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6   Yitskhok Niborski, Bernard Vaisbrot, Dictionnaire yiddish-français, Bibliothèque Medem, Paryż 2002, ISBN 2951137273.
  2. 2,0 2,1 2,2   Дмитрий Владимирович Тищенко, Идиш-русский словарь, Арт Економі, Kijów 2012 (2019), ISBN 978-617-7289-86-8.
  3. קטלא־קניא (Katle-Kanje): דער ייִדישער קעניג ליר (Der jidiszer kenig Lir).