אַלט (jidysz) edytuj

 
אַלט (1.1) און יונג
 
(2.1) אַלט
transliteracja:
YIVO: alt; polska: alt
wymowa:
(1.1-2) IPA/alt/; IPA[alt]
(2.1-2) IPA/aʎt/; IPA[aʎt]
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) stary, wiekowy, dawny
(1.2) mający / liczący sobie (ileś lat), w wieku (iluś lat)

rzeczownik, rodzaj męski

(2.1) muz. (instrument) altówka, wiola[1]
(2.2) muz. (głos) alt[1]
odmiana:
(1.1) st. wyższy עלטער; st. najwyższy עלטסט
(2.1-2) lp אַלט; lm אַלטן
przykłady:
(1.1) ער איז נאָך נישט אַלט.‏ → On jeszcze nie jest stary.
(1.1) אַלט זאָל מען ווערן, אָבער ניט זײַן.‏ → Można się starzeć, ale nie być starym.[2]
(1.2) ווי אַלט ביסטו?‏ → Ile masz lat?
(1.2) זי איז אַלט אַכט יאָר.‏ → Ona ma osiem lat.
(1.2) זי איז אַלט געוואָרן אַכט יאָר.‏ → Ona skończyła / ukończyła osiem lat.
składnia:
kolokacje:
(1.1) אַלט ווערןstarzeć się
(1.1) אַלטמאָדישstaromodny
(1.2) licz. + אַלט ווערןkończyć (jakiś wiek)
(1.2) licz. + אַלט זײַןmieć / liczyć sobie (ileś lat)
synonimy:
(2.1) אַלטוּווקע
antonimy:
(1.1) נײַ, יונג
(2.2) סאָפּראַן
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1.1-2) rzecz. אַלטוואַרג
(1.1-2) przym. אַלטלעך
(1.1-2) przysł. אַלטלעך
związki frazeologiczne:
(1.1) אַלטע מוידstara panna[3]
etymologia:
(1.1-2) śwn. alt, por. niem. alt[4]
(2.1-2) ros. альт / ukr. альт / białor. альт < wł. alto < łac. altus[5]
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1   Yitskhok Niborski, Bernard Vaisbrot, Dictionnaire yiddish-français, Bibliothèque Medem, Paryż 2002, ISBN 2951137273.
  2.   Hasło „ווערן” w: Борис Вайнблат, Идиш-русский словарь, 2008, s. 309.
  3.   Аляксандар Астравух, Ідыш-беларускі слоўнік, Медисонт, Mińsk 2008, ISBN 978-985-6530-86-2.
  4.   Hasło „alt” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.
  5. Hasło „альт” w: Макс Фасмер, Этимологический словарь русского языка, tłum. О. Н. Трубачев, t. 1, Прогресс, Moskwa 1964–1973 (1986–1987), s. 74.