менән (język baszkirski) edytuj

transliteracja:
menän
wymowa:
IPA/mɪ̞ˈnæn/
znaczenia:

postpozycja

(1.1) z (związek)
(1.2) z (zawartość)
(1.3) z (towarzystwo)
(1.4) z (wspólne działanie, łączność)
(1.5) od (kogoś / czegoś)
(1.6) od (jakiegoś czasu)
(1.7) z okazji (święta)
(1.8) za pomocą, za pośrednictwem
(1.9) z użyciem, używając
(1.10) odpowiednik polskiej konstrukcji z N.czymś
(1.11) na (kimś / czymś)
odmiana:
(1.1-11) nieodm.
przykłady:
(1.1) Уның был яҙыуҙары 1893 — 1895 йылдарҙа Верхнеуральск өйәҙендә ошо башҡорт музыкаһын йыйыу ниәте менән сәйәхәтенән һуң сыҡтылар.[1]Te jego notatki zostały opublikowane po jego podróży do powiatu wierchnieuralskiego w celu (dosł. z zamiarem) zebrania muzyki baszkirskiej w latach 1893 — 1895.
(1.2) Дөгө һәм ҡара емеш менән турама[2]Sałatka z ryżem i suszonymi śliwkami
(1.3) Беләһегеҙ бит, ҡыҙҙар менән минең бөркөт түгелемде.[3]Przecież wiecie, że z dziewczynami jestem nieśmiały (dosł. nie jestem orłem).
(1.4) Шулай уҡ Оло инәйем бөтәһен дә үҙе менән алып киттеме икән ни?[4]Czyżby Starsza Matka, odchodząc z tego świata, tyle ze sobą zabrała?
(1.6) Бүрене күреү менән, ҡуян ҡысҡырып илай башлаған.[5]Zobaczywszy wilka, zając od razu zaczął gorzko płakać.
(1.8) Өндәр яҙыуҙа хәрефтәр менән белдерелә.[6]Głoski na piśmie oznacza się literami.
(1.9) Шул уҡ тауыш менән шул уҡ һорауҙы ҡабатланы ул.[7]Powtórzył to samo pytanie takim samym głosem.
(1.10) Әхмәтзәки Вәлиди фольклор материалдарын йыйған, ҡулъяҙма китаптар менән ҡыҙыҡһынған.[8] → Ahmet Zeki Velidi zbierał materiały folklorystyczne, interesował się (też) księgami rękopiśmiennymi.
składnia:
posessivus nieokreślony (forma tożsama z M.) + менән
posessivus określony + менән (z zaimkami)
(1.5) менән башлау / башланыуzaczynać (się) od + D.
(1.6) nomen actionis + менән → od czasu, od momentu, z chwilą (wykonania czynności)
(1.11) менән бөтөү / бөтөрөү / тамамлау / тамамланыу / тамам булыуkończyć (się) na + N.
kolokacje:
(1.6) ваҡыты-ваҡыты менән
(1.9) үҙ көсө менәнwłasnymi siłami, o własnych siłach
synonimy:
(1.7) уңайынан
antonimy:
(1.2-3) -һыҙ
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.7) kalka z ros. konstrukcji z przyimkiem с
uwagi:
źródła:
  1. Әхмәтзәки Вәлиди Туған. Әҫәрҙәр (1917 йылға ҡәҙәр яҙылған әҫәрҙәре). Өфө, Башҡортостан "Китап" нәшриәте, 1996, s. 47
  2. Дөгө һәм ҡара емеш менән турама. "Ейәнсура таңдары" гәзите
  3. Филатов Л.А. Уңған егет Федот уҡсы тураһында әкиәт – Нефтекамск, 2001, s. 99
  4. Кәрим, Мостай. Әҫәрҙәр (биш томда). 3-сө том: пьесалар, повестар, хикәйәләр. Өфө: Башҡортостан "Китап" нәшриәте, 1997, 439-сы б.
  5. Башҡорт халыҡ ижады. XIII том. Хайуандар тураһында әкиәттәр. - Өфө, Китап, 2009, s. 129
  6. Башҡорт теле грамматикаһы. 3 томда. Т.1. Абдуллина Г.Р. - Өфө, Китап, 2018, s. 37
  7. Кәрим, Мостай. Әҫәрҙәр (биш томда). 3-сө том: пьесалар, повестар, хикәйәләр. Өфө: Башҡортостан "Китап" нәшриәте, 1997, 257-се б.
  8. Ғалим фекере. "Торатау" гәзите.