Wikisłownik

śmietana

śmietana (język polski) edytuj

 
śmietana (1.1)
wymowa:
​?/i, IPA: [ɕmʲjɛˈtãna], AS: [śmʹi ̯etãna], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• i → j 
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) spoż. ukwaszony tłuszcz mleczny; gęsty biały płyn otrzymywany z mleka
(1.2) pot. porcja, np. butelka śmietany (1.1)
odmiana:
(1.1)
 
przypadekliczba pojedyncza
mianownikśmietana
dopełniaczśmietany
celownikśmietanie
biernikśmietanę
narzędnikśmietaną
miejscownikśmietanie
wołaczśmietano
(1.2)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikśmietanaśmietany
dopełniaczśmietanyśmietan
celownikśmietanieśmietanom
biernikśmietanęśmietany
narzędnikśmietanąśmietanami
miejscownikśmietanieśmietanach
wołaczśmietanośmietany
przykłady:
(1.1) Na deser podano truskawki w śmietanie.
(1.2) Skoro idziesz do sklepu, to kup dwie śmietany.
składnia:
kolokacje:
(1.1) bita śmietana • słodka / kwaśna / ukwaszona śmietana • śmietana kremówka • dodać śmietany • doprawić/zabielać śmietaną • oddzielić śmietanę • zając w śmietanie
synonimy:
gwarowa forma oboczna śmiotana[1]; gw. (Górny Śląsk) śmietonka
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. śmietanowiec mrz, śmietankowanie n
zdrobn. śmietanka ż
czas. śmietankować ndk.
przym. śmietankowy, śmietanowy
przysł. śmietankowo, śmietanowo
związki frazeologiczne:
piwo z rana jak śmietana
etymologia:
(1.1) prasł. *s(ŭ)mętana lub prasł. *s(ŭ)metana[2]
(1.2) od śmietana (1.1)
uwagi:
zobacz też: Indeks:Polski - Jedzenie
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Jan Rozwadowski, Kazimierz Nitsch, Z dziejów polskich wyrazów i zwrotów, „Język Polski” nr 2/1913, s. 38.
  2. ↑ Jan Rozwadowski, Kazimierz Nitsch, Z dziejów polskich wyrazów i zwrotów, „Język Polski” nr 2/1913, s. 39.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=śmietana&oldid=8287328”