zaćmienie (język polski) edytuj

 
zaćmienie (1.1) Słońca
wymowa:
IPA[zaˈʨ̑mʲjɛ̇̃ɲɛ], AS[zaćmʹi ̯ė̃ńe], zjawiska fonetyczne: zmięk.podw. art.nazal.-ni…i → j 
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) astr. zjawisko pozornego znikania ciała niebieskiego wywołane przez jego przesłanianie lub wejście w cień; zob. też zaćmienie w Wikipedii
(1.2) chwilowa utrata zdolności jasnego myślenia
(1.3) daw. choroby oczu o różnej etiologii, z objawami pogorszenia widzenia[1]
(1.4) rzecz. odczas. od zaćmić
odmiana:
(1.1-4)
przykłady:
(1.1) W Polsce mogliśmy obserwować zaćmienie Słońca w styczniu 2011 roku.
(1.2) Musiałem mieć chwilowe zaćmienie, skoro nie pamiętam co do mnie mówiłeś.
(1.3) Gdyby jednak po usunięciu zapalenia nastąpiło zaćmienie oka, wtedy należy codzień dwa razy wdmuchiwać miałko utartego cukru, dopóki zaćmienie się nie rozejdzie a oko czyste zostanie[2].
składnia:
kolokacje:
(1.1) zaćmienie Słońca / zaćmienie Księżyca • zaćmienie Merkurego / Wenus / Marsa / Jowisza / Saturna • zaćmienie gwiazdy / planety / księżycasztuczne zaćmienie • zaćmienie całkowite / częściowe / obrączkowe / hybrydowe / półcieniowewidzieć / obserwować / fotografować zaćmienie • zaćmienie pojawia się / jest widoczne / daje się zaobserwować / trwapas zaćmienia
(1.2) mieć zaćmienie • chwilowe / dłuższe zaćmienie • miłosne zaćmienie
(1.3) zaćmienie oczne • zaćmienie oczu • zaćmienie przedoczne • zaćmienie w oczech (sic!) • zaćmienie rogówki / soczewki
synonimy:
(1.2) pomroczność
(1.3) ślepota, olśnienie, ćma, zaćma
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. zaćma ż, ćma ż, ciemność ż, ciemniak m, zaciemnienie n, zaćmiewanie n, ciemno n
czas. zaćmić, przyćmić, przyćmiewać, ćmić, zaciemniać, ściemniać
przym. zaćmiony, przyćmiony, zaćmieniowy, ciemny
przysł. ciemno, ćma
związki frazeologiczne:
łowca zaćmień
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Lucyna Agnieszka Jankowiak: Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Instytut Slawistyki PAN, 2005
  2. Waleryan Kurowski: Myślistwo w Polsce i Litwie, wyd. J. K. Żupański, Poznań 1865, s. 159