manipulować (język polski) edytuj

 
technik manipuluje (1.1) pokrętłami
wymowa:
IPA[ˌmãɲipuˈlɔvaʨ̑], AS[mãńipulovać], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.akc. pob. ?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) obsługiwać coś wykorzystując jakiś układ sterowania
(1.2) obsługiwać coś bez pełnej wiedzy lub umiejętności, próbować coś obsługiwać
(1.3) kierować kimś, powodować, że ktoś coś robi, bez jego wiedzy i zgody
(1.4) przen. zmieniać coś, aby odpowiadało własnym interesom
odmiana:
(1.1-4) koniugacja IV
przykłady:
(1.1) Robotnik zręcznie manipulował koparką i praca szła sprawnie i szybko.
(1.2) Zanim zaczniesz manipulować przy dźwigni, przeczytaj instrukcję obsługi.
(1.3) Sprytny dworzanin manipulował królem i uzyskiwał dla siebie korzystne prawo.
(1.4) Politycy manipulowali wynikami sondaży.
składnia:
(1.1-2,4) (nie) manipulować +N., manipulować przy +Ms.
(1.3) (nie) manipulować +N.
kolokacje:
(1.1-2) manipulować dźwignią / automatem / … lub manipulować przy dźwigni / automacie / … • manipulować sprawnie / zręcznie / nieudolnie / …
(1.3) manipulować władcą / innym człowiekiem / mężem / … • (nie) dawać / pozwalać sobą manipulować
(1.4) manipulować jawnie / skrycie
synonimy:
(1.1) sterować, obsługiwać, kierować, obchodzić się (z czymś), uruchamiać
(1.2) próbować, uruchamiać, testować
(1.3) kierować, sterować, trzymać, zmuszać, uzależniać (od siebie), rządzić (kimś)
(1.4) fałszować, oszukiwać, poprawiać, zmieniać
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
(1.3) indoktrynować
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. manipulacja ż, manipulant m, manipulantka ż, manipulatorstwo n, manipulator m, manipularz m, manipulowanie n, zmanipulowanie n
czas. zmanipulować dk.
przym. manipulacyjny, manipulatorski
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1) niem. manipulieren < franc. manipuler < łac. manipulus „garść”[1]
uwagi:
(1) czasownik przechodni, rządzący narzędnikiem (z miejscownikiem nieprzechodni)
tłumaczenia:
źródła:
  1. Hasło „manipulować” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.