Podobna pisownia Podobna pisownia: Gwiazdka

gwiazdka (język polski) edytuj

 
gwiazdki (1.2) na choinkę
*
gwiazdka (1.7)
wymowa:
IPA[ˈɡvʲjastka], AS[gvʹi ̯astka], zjawiska fonetyczne: zmięk.utr. dźw.i → j  ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) zdrobn. od: gwiazda
(1.2) mała gwiazda, np. ozdoba, zabawka
(1.3) pot. Wigilia
(1.4) pot. zwyczaj obdarowywania się prezentami w Wigilię
(1.5) przen. stopień oficerski
(1.6) środ. sport. strzelectwo rodzaj śrubokrętu[1]
(1.7) pot. asterysk
odmiana:
(1.1-5)
przykłady:
(1.2) Poszewka, którą dostałam od mamy, jest niebieska w żółte gwiazdki.
(1.4) Kupuję mojej cioci toster na gwiazdkę.
(1.5) Oficerska gwiazdka musi zachować swoją cenę i budzić poważanie wśród żołnierzy.[2].
składnia:
(1.4) dostać + B. + na gwiazdkę
kolokacje:
synonimy:
(1.1) gwiazdeczka
antonimy:
hiperonimy:
(1.6) śrubokręt
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. Gwiazdka ż, gwiazda ż, gwiaździarz m, gwiazdor m, gwiazdorka ż, gwiazdorstwo n, gwiazderna ż, gwiazdorzenie n, rozgwieżdżanie n, wygwieżdżanie n, rozgwieżdżenie n, wygwieżdżenie n
zdrobn. gwiazdeczka ż
czas. rozgwieżdżać ndk., wygwieżdżać ndk., rozgwieździć dk., wygwieździć dk., gwiazdorzyć ndk.
przym. gwiazdkowaty, gwiazdkowy, gwiezdny, gwiazdowy, gwiazdorski, gwieździsty, przedgwiazdkowy
przysł. gwiazdorsko, gwieździście
związki frazeologiczne:
chcieć gwiazdki z nieba / pragnąć gwiazdki z nieba
etymologia:
(1.1-3) pol. gwiazda + -ka
(1.2) Wyrażenie „dostać na gwiazdkę” ma związek z polską tradycją, według której wieczór wigilijny rozpoczyna się, kiedy pierwsza gwiazda pojawi się na niebie. Dzieciom wieczór wigilijny kojarzy się głównie z prezentami, które wtedy dostają.
uwagi:
tłumaczenia:
(1.1) dla języków nierozróżniających zdrobnień zobacz listę tłumaczeń w haśle: gwiazda
(1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: Wigilia
źródła:
  1. Monika Sobolewska, Słownictwo z zakresu strzelectwa sportowego w polszczyźnie współczesnej – wybrane zagadnienia, w: Socjolekt, idiolekt, idiostyl. Historia i współczesność pod red. Urszuli Sokólskiej, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2017, s. 335.
  2. Jan Pokrzywa, Wiele przeszliśmy rzek, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, PB 1968/652, s. 81.