białko (język polski) edytuj

 
białko (1.1)
 
białko (1.2) dookoła tęczówki
 
białka (1.3)
wymowa:
IPA[ˈbʲjawkɔ], AS[bʹi ̯au̯ko], zjawiska fonetyczne: zmięk.i → j  ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) biol. anat. kulin. płynna i przezroczysta substancja otaczająca żółtko ptasich jaj
(1.2) anat. pot. biała część oka (gałki ocznej), znajdująca się dookoła tęczówki
(1.3) biochem. wielocząsteczkowy związek organiczny zbudowany z aminokwasów; zob. też białka w Wikipedii
(1.4) środ. przestępcze dokument, papier[1]

rzeczownik, forma fleksyjna

(2.1) W. lp, zob. białka
odmiana:
(1.1-3)
przykłady:
(1.1) Jajo składa się z trzech części: białka, żółtka i skorupy.
(1.1) Prawdziwe punki noszą irokezy usztywnione białkiem.
(1.3) Według Światowej Organizacji Zdrowia dzienne zapotrzebowanie na białko wynosi 5% ogółu kalorii.
składnia:
kolokacje:
(1.1) ubijać / ubić białko • piana z białek • oddzielać / oddzielić białko od żółtka
(1.2) przekrwione białka
(1.3) białko strawnebiałko surowedieta bogata w białko • białko roślinne / zwierzęcepokarm o dużej / małej zawartości białka
synonimy:
(1.3) proteina, polipeptyd
antonimy:
(1.1) żółtko
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
(1.1) jajo, jajko
(1.2) oko, gałka oczna
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. białka ż, biały mrz/mos, bielizna ż
czas. bieleć ndk.
przym. biały, białkowy
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1-2) pol. biały[2]
uwagi:
tłumaczenia:
(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: dokument
źródła:
  1. Jan Bystroń, Języki drugorzędne, „Poradnik Językowy” nr 7/1911, s. 98.
  2. Renata Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, wyd. III poprawione, Warszawa 1979, s. 26.