aberracja (język polski) edytuj

 
schemat aberracji (1.2) astronomicznej
wymowa:
IPA[ˌabɛrˈːaʦ̑ʲja], AS[abe•racʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.akc. pob.gemin. / IPA[ˌabɛrˈraʦ̑ʲja], AS[aberracʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.akc. pob.
podział przy przenoszeniu wyrazu: a•ber•ra•cja[1]
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) erud. odchylenie od normalnego stanu; nieprawidłowość; zob. też aberracja w Wikipedii
(1.2) astr. pozorne odchylenie ciał niebieskich od ich rzeczywistego położenia wywołane ruchem Ziemi po orbicie albo jej obrotem; zob. też aberracja światła w Wikipedii
(1.3) opt. wada soczewek powodująca nieostrość, zabarwienie bądź zniekształcenie obrazu; wada odwzorowywania obrazu przez układy optyczne; zob. też aberracja optyczna w Wikipedii
(1.4) genet. zmiana w strukturze chromosomów występująca samorzutnie w warunkach naturalnych, a także wywoływana sztucznie działaniem promieniowania jonizującego, różnych związków chemicznych itp., powodująca dziedziczne zmiany cech organizmu[2]; zob. też aberracje chromosomowe w Wikipedii
odmiana:
(1.1-4)
przykłady:
(1.1) Dewiacja jest aberracją.
(1.2) Aberracja dobowa ciała astralnego.
(1.3) Aberrację zmniejsza się, stosując zamiast pojedynczej soczewki zespół soczewek wykonanych z różnych gatunków szkła (…)[4]
(1.4) Aberracje popromienne chromosomów mogą być potęgowane przez czynniki zewnętrzne, np. temperaturę[5].
składnia:
kolokacje:
(1.1) aberracja światła
(1.2) aberracja dobowa / dzienna / roczna
(1.3) aberracja chromatyczna • aberracja sferyczna
(1.4) aberracja chromosomów
synonimy:
(1.1) anomalia, dewiacja, odchylenie, nienormalność, nieprawidłowość, zboczenie
(1.2) aberracja astronomiczna, aberracja gwiezdna, aberracja światła, anomalia, odchylenie
(1.3) aberracja optyczna, chromatyzm
(1.4) aberracja chromosomowa
antonimy:
hiperonimy:
(1.3) wada
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. aberracyjność ż
przym. aberracyjny
związki frazeologiczne:
etymologia:
łac. aberratiozabłąkanie się, zbłądzenie[6][2]
uwagi:
(1) Częstym błędem jest zapisywanie tego wyrazu jako aberacja, która to forma jest niepoprawna[7].
tłumaczenia:
źródła:
  1. Hasło „aberracja” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 1.
  2. 2,0 2,1 Hasło „aberracja” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.
  3.   Hasło „aberracja” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  4. Wikipedia.
  5. Wikipedia.
  6. Mirosław Bańko, Lidia Drabik, Lidia Wiśniakowska, Słownik spolszczeń i zapożyczeń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, ISBN 978-83-01-15121-8.
  7. Hasło „aberacja” w: Ewa Rudnicka, Marek Zboralski, Praktycznie najlepszy słownik błędów językowych. Słowa, zdania, wyrażenia (tworzenie i stosowanie), Agencja NOMEN, Poznań 2020, ISBN 978-83-959212-0-9, s. 13.